Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Sedat Susamlı
Danışman: YAVUZ BEYATLI
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Araştırmada, ülkemizde bulunan farklı 6 adet leonardit (Düşük kalorili linyit) örnekleri biyoteknolojik yöntemlerle değerlendirilip, metan (CH4), humik ve fulvik asit üretimleri araştırılmıştır. Bu amaçla örnekler; Bursa-Davutlar, Muğla-Hüsamlar, Balıkesir-Balya, Kahramanmaraş-Elbistan, Kütahya-Tavşanlı ve Bolu-Göynük'ten temin edilmiştir. Örnekler laboratuarda 1 mm boyutunda öğütülerek araştırmada kullanılmıştır. Çalışma ile % nem ve % kül oranları, pH değerleri, karbon, hidrojen, nitrojen ve sülfür miktarları tespit edilmiştir. Örneklerin humik asit içeriklerinin tespitinde Kaliforniya Metodu (California Department of Food and Agriculture (CDFA)) kullanılmıştır. Bu örneklerde humik asit + fulvik asit oranları % 8,6 ile %72,5 arasında bulunmuştur. En yüksek humik asit + fulvik asit oranı %72,5 oranı ile Bursa-Davutlar örneğinde belirlenirken, en düşük oran% 8,6 ile Muğla-Hüsamlar örneğinde bulunmuştur. Araştırmada; Leonardit kömür örneklerinden metan (CH4) üretiminde patentli Arctech -MicGAS anaerobik mikrobiyal bakteri konsorsiyumu kullanılmıştır. Mikrobiyal kültürler, hazırlanan özel besiortamına %10-20 oranında inoküle edilerek, 37°C' de 21-28 gün süre ile inkübe edilmiştir. Besi ortamlarında üretilen metan, CO2 ve N2 miktarları Agilent GC marka Gaz Kromotografi sistemi ile belirlenmiştir. İlk çalışmalarda metan üretimi %1,70-71,08 arasında bulunmuştur. Bursa-Davutlar ve Muğla-Hüsamlar örneklerinde metan üretimi sırası ile; %62,24 ve %71,08 olarak bulunmuştur. Bu iki örnek kombine edilerek, elde edilen metan miktarı %67,90 olarak tespit edilmiştir. Bu iki örnekte metan üretimini arttırmak amacıyla ayrı ayrı ve kombine edilerek 27 adet faktöriyel deneme uygulanmıştır. Muğla-Hüsamlar, Bursa-Davutlarve kombine örneklerinden faktöriyel denemeler ile elde edilen metan miktarları sırası ile; %68,45 - %84,15; %2,70 - %74,80 ve %20,80 - %80,85 arasında bulunmuştur. Seçilen bu örneklerde en yüksek yüzde metan üretim artışı; Muğla-Hüsamlar-H4 (%21,91); Bursa-Davutlar-D-16 (%3,78) ve kombine örneklerde D+H-16 (%12,95) şeklinde tespit edilmiştir. Faktöriyel denemeler ile seçilen örneklerde en yüksek metan üretim hacmi (m3metan/ton leonardit) şeklinde hesaplanmıştır. Muğla-Hüsamlar-H13, Bursa-Davutlar-D-10 ve kombine H+D-22 örneklerinde bu miktar sırası ile; 67,5; 18,9 ve 20,67 (m3 metan/ton leonardit) olmuştur. Bu çalışma; Enerji Bakanlığı, Türkiye Kömür İşletmeleri ve Arctech USA tarafından desteklenmiştir.