Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mustafa ÖZDEMİR
Danışman: HAKAN DİLİPAK
Özet:Çalışmada, 16Mo3 sac malzemenin V dip bükme operasyonu neticesindeki ileri ve geri esneme davranışı incelenmiştir. Aynı zamanda, bükme işleminin, normalizasyon ve menevişleme işlemine tabi tutulan 16Mo3 sac malzemelere olan etkisi mikro yapısal olarak incelenmiştir. Deneysel çalışma dört aşamada gerçekleştirilmiştir. Birinci aşamada, sac malzeme kalınlığının ileri ve geri esneme davranışı üzerine olan etkilerini incelemek amacıyla; 3, 4, 5 ve 6 mm kalınlığındaki ısıl işlemsiz (II), normalizasyon (NI) ve menevişleme uygulanmış (MI) sac malzemeler 30º, 60º ve 90º bükme açılarında ve R4,5 mm zımba uç yarıçapında şekillendirilerek ileri ve geri esneme davranışı incelenmiştir. Ayrıca, 4 mm kalınlığındaki II, NI ve MI uygulanmış sac malzemeler 90º bükme açısı kullanılarak R2, R3, R4, R5 ve R6 mm zımba uç yarıçaplarının ileri ve geri esneme değerleri üzerine etkisi araştırılmıştır. Bükme işlemleri zımba sac malzeme bükme bölgesinde direk ve 30 s bekletilip kaldırılmak koşuluyla deneyler gerçekleştirilmiştir. İkinci aşamada, II, NI ve MI malzemeler üzerine çekme testleri uygulanarak akma ve çekme dayanımları gibi mekanik özellikleri incelenmiştir. Üçüncü aşamada, bükme işlemleri uygulanmış; II, NI ve MI sac malzemelerin orta deformasyon bölgesinden parçacıklar çıkartılarak ferrit fazı, perlit ve martenzit yapısı mikro yapısal olarak karakterize edilmiştir. Son olarak, bükme parametrelerinin ileri ve geri esneme davranışları üzerine olan etkisini incelemek amacıyla, minitab analiz programı kullanılarak bükme parametrelerinin etkisi sayısal ve matematiksel modeller oluşturularak incelenmiştir. Deneyler neticesinde, II ve NI uygulanmış sac malzemelerde ileri esneme davranışı meydana gelirken, MI uygulanmış malzemelerde ise, geri esneme davranışı meydana geldiği belirlenmiştir. 30º bükme işleminde, II ve NI sac malzemelerin kalınlığı arttıkça, ileri esneme değeri artarken, 60º ve 90º bükme işlemlerinde sac malzeme kalınlığı arttıkça ileri esneme değeri azaldığı tespit edilmiştir. MI malzemelerde ise, sac malzeme kalınlığı arttıkça geri esneme miktarının azaldığı belirlenmiştir. II ve NI malzemelerde zımba uç yarıçap değeri arttıkça ileri esneme değeri azalırken, MI malzemelerde ise, geri esneme davranışının arttığı tespit edilmiştir.