COVİD-19 pandemisinde hizmete devam eden kargo sektörü çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği (ISG) algısı ve tutumları


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Alper MERT

Danışman: Mustafa Necmi İlhan

Özet:

COVID-19 salgını, internet alışverişine yönelimi artırmış ve bu durum kargo sektöründe çalışanların çalışma koşullarını önemli ölçüde etkilemiştir. Çalışma şartlarındaki değişikliklerin ve çalışanların pandemi sürecine ilişkin algı ve tutumlarının belirlenebilmesine yönelik yapılan bu çalışma kapsamında sendika üyesi 469 kargo çalışanı ile çevrimiçi anket gerçekleştirilmiştir. Araştırma soruları kapsamında kurulan hipotezler, istatistiki yöntemlerle test edilmiştir. Anket sonuçları, pandemi döneminde kargo sektöründe çalışanların çalışma sürelerinde (%64) ve hizmet verdiği insan sayısında (%83) artış olduğunu göstermiştir. İş yerlerinde temizlik, maske ve mesafe önlemlerinin büyük oranda uygulandığı ancak mesai saatlerinin düzenlenmesi, çalışan sayısının asgari seviyede tutulması vb. tedbirlere başvurulmadığı belirlenmiştir. Ankete katılanların %70’i pandemi döneminde İSG eğitimi almıştır. KKD kullanımı cinsiyet, yaş grupları, eğitim durumu, iş yerindeki görev ve İSG eğitim durumuna göre farklılık göstermemektedir. İSG eğitiminin en önemli katkıları; çalışma arkadaşları ile sosyal mesafe uygulamaya özen gösterme, maskenin hijyen kurallarına uygun kullanımı ve maske türleri arasındaki farkları öğrenme konularındadır. İSG eğitimi alanlar, pandemi döneminin İSG açısından daha başarılı yürütüldüğünü düşünmektedir. Mesleki maruziyet risklerinin yüksek olduğunu düşünen kargo çalışanları, müşterilerini sosyal mesafe konusunda daha sık uyarmak zorunda kaldığını ifade etmektedir. Anket katılımcıları çoğunlukla T.C. Sağlık Bakanlığının açıkladığı verileri güvenilir bulmaktadır. Bu yaklaşımlar kargo sektörü çalışanları nezdinde, ülkemizdeki kamu otoritesinin pandemi sürecini başarılı bir şekilde yönettiğini göstermektedir. Sonuç olarak kargo çalışanları iş yükü, çalışma stresi, sağlık riskleri vb. birçok açıdan pandemiden olumsuz anlamda etkilendiklerini ancak alınan İSG önlemleri ve genel tedbirler ile bu risklerin bertaraf edildiğini düşündüklerini ifade etmişlerdir. Kargo çalışanlarının bulaş riskinin en aza indirilebilmesi için rota optimizasyonu yapılarak dağıtım işbirliğine gidilmesi, temassız teslimat uygulamalarının geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması, İSG uygulamalarının sektörel ve mekânsal değişkenler dikkate alınarak belirlenmesi ve uluslararası kuruluşların COVID-19'un işle ilişkisini belirlemeye yönelik çalışmalarının takip edilerek ulusal mevzuatımıza yansıtılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler : İş sağlığı ve güvenliği (İSG), salgın hastalık, COVID-19, kargo sektörü