Romantik ilişkilerde aldatma: Bağlanma boyutları, kişilik özellikleri ve ilişki bağlanımı


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: SEREN MÜEZZİNOĞLU

Danışman: FERİDE BACANLI

Özet:

Bu araştırmanın iki temel amacı vardır. Birincisi romantik ilişkilerde ilişki bağlanımının, ilişki doyumu, ilişki yatırımı ve seçeneklerin niteliğini değerlendirme arasındaki ilişkilerden oluştuğunu açıklayan Yatırım Modelinin, Türk üniversite öğrencileri için geçerli olup olmadığını araştırmaktır. İkincisi romantik ilişkilerde aldatmanın, kişilik özellikleri, bağlanma boyutları ve ilişki bağlanımı arasındaki ilişkilerden oluşan bir modelin açıkladığı yapı olup olmadığını araştırmaktır. Araştırmanın katılımcılarını Ankara'daki Ankara Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde çeşitli bölümlerde okuyan, yaşları 19-39 arasında değişen ( = 22,4 ve SS=2,4) 425'i kadın, 269'u erkek olmak üzere toplam 694 üniversite öğrencisi oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında Aldatma Ölçeği, İlişki İstikrarı Ölçeği, Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi ve Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri II kullanılmıştır. Veriler SPSS ve Lisrel istatistik programları aracılığıyla analiz edilmiştir. Araştırma hipotezlerini test etmek için Pearson Çarpımı Momentler Korelasyonu, örtük ve gözlenen değişkenlerle yol analizi kullanılmıştır. Araştırmanın ilk sonuçlarına göre Yatırım Modelinin Türk üniversite öğrencileri üzerinde geçerli olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın diğer sonuçları beş faktör kişilik özellikleri, bağlanma boyutları (kaygı ve kaçınma) ve ilişki bağlanımının doğrudan ve dolaylı olarak romantik ilişkilerde aldatma ile ilişkili olduğunu ve sınanan modelin bir bütün olarak aldatma ile ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Geliştirilen bu aldatma modeline göre bağlanma boyutlarından kaygı aldatma ile doğrudan ve ilişki bağlanımı üzerinden dolaylı olarak ilişkilidir. Bağlanma boyutlarından kaçınma, aldatma ile ilişki bağlanımı üzerinden dolaylı olarak ilişkilidir. Beş faktör kişilik özelliklerinden deneyime açıklık aldatma ile doğrudan ve ilişki bağlanımı üzerinden dolaylı olarak ilişkilidir. Yumuşak başlılık, aldatma ile doğrudan ilişkilidir. Sorumluluk, aldatma ile ilişki bağlanımı üzerinden dolaylı olarak ilişkilidir. Dışadönüklük ve nörotizm ise aldatma ile ilişkili değildir. Sonuçlar literatür ve kuramlar açısından tartışılmış, gelecekte yapılacak araştırmalara ve Psikolojik Danışma ve Rehberlik alanına yönelik önerilerde bulunulmuştur.