Özel Yetenekli Öğrencilerin Üst Düzey Düşünme Becerileri, Teknoloji Ve Tasarıma Yönelik Eğitim Teknolojileri Öz Yeterlikleri

---

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Engin BAYRA

Danışman: ZEKİ KAYA

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu çalışmanın yapılmasının temel amacı, Bilim ve Sanat Merkezlerinde öğrenim gören özel yetenekli öğrencilerin üst düzey düşünme becerileriyle teknoloji ve tasarıma yönelik eğitim teknolojileri öz yeterlikleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Ayrıca bu öğrencilerin üst düzey düşünme becerileriyle teknoloji ve tasarıma yönelik eğitim teknolojileri öz yeterliklerinin; cinsiyet, özel yetenek alanı, öğrenim gördüğü okul türü, sınıf seviyesi, ailelerin eğitim ve gelir düzeyi, bilgi iletişim teknolojileri kullanım tercihi değişkenleri açısından karşılaştırılması da amaçlanmıştır. Karma yöntemin kullanıldığı bu araştırma, İstatistiki Bölge Sınıflaması Düzey 1’e göre 12 bölgeye ayrılan Türkiye’nin 12 ilinde bulunan Bilim ve Sanat Merkezlerinde öğrenimlerine devam eden 1.376 öğrenci ile yürütülmüştür. Veri toplama araçları olarak Kaysi (2013) tarafından geliştirilen 4 alt faktör ve 18 maddeden oluşan Üst Biliş Düşünme Becerileri ölçeği (ÜBDB) ve araştırmacı tarafından geliştirilen 4 vii alt faktör ve 20 maddeden oluşan Teknoloji ve Tasarıma Yönelik Eğitim Teknolojileri Öz Yeterlikleri (ETÖY-T&T) ölçeği kullanılmıştır. ETÖY-T&T ölçeği ölçülmek istenen kavrama yönelik toplam varyansın %52,45’ini açıkladığı ve Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısının α=,89 olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre özel yetenekli öğrencilerin üst düzey düşünme becerilerinin İyi düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Bazı değişkenler açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olup olmadığının tespiti için yapılan analizlere göre cinsiyet, okul türü, özel yetenek alanları, sınıf seviyesi, ailelerinin eğitim durumları ve gelir düzeyleri değişkenleri açısından anlamlı farklılıklar bulunurken bilişim teknolojileri kullanım tercihlerine göre anlamlı farklılık bulunmamıştır. Teknoloji ve tasarıma yönelik eğitim teknolojileri öz yeterlikleri açısından yapılan analiz sonuçlarına göre özel yetenekli öğrencilerin İyi düzeyinde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca analiz sonuçlarına göre özel yetenek alanı, okul türü, sınıf seviyesi, ailelerinin eğitim durumları ve gelir düzeyleri ile bilişim teknolojileri kullanım tercihleri açısından aralarında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunurken cinsiyet değişkeni açısından ise bir farklılık bulunmamıştır. ÜBDB ile ETÖY-T&T ölçeklerin ortalamaları arasında yapılan basit doğrusal korelasyon analizi sonucuna göre aralarında pozitif yönde ve yüksek düzeyde bir ilişki olduğu bulunmuştur. Nicel analiz sonuçlarını desteklemek için araştırmacı tarafından hazırlanmış olan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak özel yetenekli 30 öğrenci ile görüşme yapılmıştır. Nitel analiz sonuçlarına göre üst düzey düşünme becerileriyle teknoloji ve tasarıma yönelik eğitim teknolojileri öz yeterlikleri arasında yüksek düzeyde bir korelasyon olduğu ortaya konmuştur. Bu sonucun nicel analiz sonuçlarını destekleyecek yönde olduğu söylenebilir. Elde edilen tüm sonuçlar tartışılarak gelecekte yapılacak çalışmalar için öneriler sunulmuştu