Yaşlı ratlarda memantinin propofol anestezisinden derlenme, kognitif fonksiyon ve ağrı üzerine etkileri


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Öğrenci: BÜŞRA SÖZEN

Danışman: YUSUF ÜNAL

Özet:

Postoperatif kognitif disfonksiyon anestezi sonrasında sıklıkla görülen bir durumdur. Nedeni tam olarak belirlenememesine karşı postoperatif dönemde kognitif disfonksiyonu artıran pek çok risk faktörü vardır. İleri yaşta bu risk faktörleri arasındadır. Anestezik ajanlardan propofol, postoperatif kognitif disfonksiyon yaptığı kanıtlanmış bir ajandır. Memantinin ise hafıza ve öğrenmeye olumlu katkıları olmasının yanında; nörorotektif olduğu bilinen ve kronik ağrı tedavisinde kullanılan bir ajandır. Bu çalışmada memantinin, propofol anestezisi sonrasında derlenme, kognitif disfonksiyon ve ağrı düzeyine etkilerinin araştırılması amaçlandı. 30 adet Wistar cinsi yaşlı ratlar rastgele 5 gruba ayrıldı. Grup K 20 gün normal beslendikten sonra 21. gün % 0,9 NaCl (1 ml i.p.) verildi. Grup P ikinci gruba 20 gün normal beslendikten sonra 21. gün propofol (100 mg/kg i.p.) verildi. Grup OMP 20 gün boyunca memantin (20 mg/kg/gün oral) tedavisi sonrasında 21. gün propofol (100 mg/kg i.p.) verildi. Grup OM 20 gün boyunca oral memantin (20 mg/kg/gün) tedavisi sonrasında değerleri ölçüldü. Grup İPMP'ye 21. gün memantin (1 mg/kg 1 ml SF içerisinde i.p.) uygulamasından 30 dk sonra 100 mg/kg/gün i.p. propofol uygulandı. Ratların derlenmesi ?tail pinch?, kognitif fonksiyonları ?Radial Arm Maze? ve serum biyolojik markerları olan S100ß ve NSE ile ağrı düzeyleri ise ?hot-plate? ile değerlendirildi. Ratlarda derlenme Grup OMP' de ve Grup İPMP' de Grup P' ye göre anlamlı süresi kısa idi (p=0.016). Radial arm maze üzerinde Grup OMP' de ve Grup İPMP' de Grup P' ye göre kollara giriş-çıkış sayısı daha erken olarak 0. saatte (p<0,05) anlamlı belirgin olmasına rağmen 1. saatte değerleri birbirine yakındı. Hot-plate değerleri ise Grup K hariç bütün gruplarda, grup içi karşılaştırıldığında, kontrol değerlerine göre anlamlı olarak yüksek bulundu (p<0,05). NSE ve S100ß değerleri sadece Grup P' de Grup K' ye göre yüksek bulundu. Memantin alan gruplarda ise kontrol grubu ile benzer bulundu. Sonuçta ise memantin propofol anestezisi sonrası derlenme, kognitiffonksiyonlar ve ağrı düzeyine olumlu etkileri olduğu kanaatindeyiz.