Türk Dili Ve Edebiyatı Öğretmenlerinin 9. Sınıf Türk Dili Ve Edebiyatı Ders Kitabı (2017-2018) Hakkındaki Görüşleri (Ankara İli Çankaya Örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Sultan KILIÇ

Danışman: AYŞE YÜCEL ÇETİN

Özet:

Bu çalışmada 2017- 2018 eğitim-öğretim yılında okutulan 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı hakkında Ankara’nın Çankaya ilçesinde Fen Lisesi, Anadolu Lisesi, Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Anadolu İmam Hatip Lisesi, Deneme Lisesi, Güzel Sanatlar Lisesi ve Sosyal Bilimler Lisesinde görev yapmakta olan 100 Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeninin görüşü alınmış, elde edilen bulgular doğrultusunda görüşleri yorumlanmıştır. Çalışmanın giriş bölümünde bu alanda daha önce yapılmış çalışmalara, araştırmalara değinilmiştir. Kavramsal çerçeve bölümünde Türk Dili ve Edebiyatı öğretiminden, ders kitabının öneminden, ders kitabı inceleme kriterlerinden bahsedilmiştir. Yöntem bölümünde araştırmamızda kullandığımız karma yöntem açıklanmıştır. Öğretmenlere uygulanan anket formuyla öğretmenlerden ders kitabını görsel tasarım, içerik, metin seçimi ve ölçme ve değerlendirme soruları açısından değerlendirmeleri istenmiş ve bu değerlendirme sonucunda ders kitabının güçlü ve zayıf yönleri belirlenmiştir. Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerinin çoğu ders kitabının görsel tasarımı, içeriği, metin seçimi, ölçme ve değerlendirme sorularına olumlu görüş belirtmişlerdir. Bulgular neticesinde öğretmenlerin bu dört tema altındaki soruların çoğunluğunda “Kısmen Katılıyorum” u işaretleyerek çekimser davrandıkları belirlenmiştir. Nitel veri toplama aracı olarak 7 soruluk yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmış, 100 Türk dili ve edebiyatı öğretmeni arasından rastgele seçilen 10 kişiye uygulanmış, elde dilen bulgular doğrultusunda ders kitabının eksik ve güçlü yönleri ortaya konmuştur. Nitel değerlendirme sonucunda ders kitabındaki etkinlikler birbirini tekrar etmesi, teknolojik olmaması bakımından yetersiz bulunmuştur. Ayrıca öğretim materyali olarak yalnızca ders kitabının vi kullanılmasının öğretmen ve öğrenci için yeterli olmayacağı görüşü ortaya çıkmıştır. Ders kitabı içindekiler bölümü, metin seçimi, ölçme ve değerlendirme soruları, etkinliklerin günlük hayatla ilişkilendirilmesi açısından beğenilmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda ders kitabı görsel tasarım açısından güçlü bulunmuştur. Sadece ders kitabı, görsel tasarımının ilgi çekici ve merak uyandırıcı olmaması bakımından zayıf bulunmuştur. İçerik teması altında, ders kitabı öğrenciyi teknolojik ögeleri kullanmaya sevk etmemesi, dil bilgisi konularının anlatımının olmaması, konuların her lise türüne uygun olmaması açılarından zayıf bulunmuştur. Ölçme ve değerlendirme teması altında ders kitabı, hazırlık çalışmalarının ilgi çekici olmaması yönünden zayıf bulunmuştur. Bu sonuçlar doğrultusunda önemli bir eğitim öğretim aracı olan ders kitabının daha nitelikli olması, öğrencilerin gelişim özelliklerine ve yaşadıkları çağa uygun olarak hazırlanması, öğrencilerin başarısı ve ülkemizdeki eğitim seviyesinin artması için öğretmenlere, ders kitabı hazırlayan kurum ve kişilere önerilerde bulunulmuştur