Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe Ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÇAĞLA KARAAHMET ÜÇÜNCÜ
Danışman: Ali Yakıcı
Özet:
Her toplumun geçmişinde yaşantısını düzenleyen, ona bir kimlik kazandıran ve içinde
çeşitli kültürel ögeler barındıran kurumlar bulunmaktadır. Türk toplumunun da geçmişinde
temelde esnaf ve sanatkârlar arasında yaygınlaşıp ekonomik faaliyetleri düzenleyen bir
kurum olan Ahilik önemli bir yer tutmaktadır. Esnaf ve sanatkârların yetiştirilmesini,
üretim faaliyetlerini, kalite kontrolünü sağlayarak ekonomiye canlılık veren Ahilik sistemi
bu işlevlerinin yanında sosyokültürel, ahlakî, dinî ve eğitimle ilgili pek çok görevi yerine
getirmektedir. Günümüzde bir kurum olarak varlığından söz etmek mümkün olmasa da
toplum içinde Ahilikten kalma esnaf anlayışının yaşadığı bilinmektedir. Ahiliğin en önemli
görevlerinden biri olan meslekî eğitim, günümüzde Millî Eğitim Bakanlığına bağlı çeşitli
kurumlarda sürdürülmektedir. Bu kurumlardan biri de meslek liseleridir. Geçmişinde
Ahilikle bağlantısı olan meslekî eğitimin bugün meslek eğitimi veren kurumlarda
tanınması, bu konuda farkında olunması ahlak ve eğitimin bir bütün olduğu düşüncesini
uyandırması bakımından mühimdir. Bu sebeple meslek liselerinde Ahilik bilgisi verilmeli
ve bu konuda öğrencilerde farkındalık oluşturulmalıdır. Bunun için ise önce durum tespiti
yapmak, öğrencilerde Ahilik bilgisini ve tutumunu ölçmek gereklidir. Bu çalışmada
öğrencilerin Ahilik bilgisi ve Ahilikle ilgili tutumları ölçülmüş, bilgi ve tutumları arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığı incelenmiştir Ayrıca Ahilik bilgisini ve tutumunu
etkileyebilecek öğrencilerin kişisel bilgilerine göre Ahiliğe bakış açılarının anlamlı bir
değişiklik gösterip göstermediği araştırılmıştır. Çalışma verilerini toplamak için kişisel
bilgiler, bilgi testi ve tutum testi olmak üzere üç bölümden oluşan bir anket hazırlanmış,
hazırlanma aşamasında uzman görüşleri alınmıştır. Anket formları Trabzon’un merkez
ilçesi olan Ortahisar’daki altı farklı meslekî eğitim veren lisede uygulanmıştır. Verilerin
analizinde SPSS 23.0 programı kullanılmış, sonuçlar tablolar halinde verilmiş, elde edilen
sonuçlar niteliksel olarak yorumlanmıştır. Araştırmanın sonucunda öğrencilerin Ahilik
bilgilerinin yüksek düzeyde olduğu, çeşitli demografik ve kişisel özelliklere göre Ahilik
bilgisinin değiştiği gözlemlenmiştir. Ahilik bilgilerinin yüksekliğine karşılık öğrencilerin
Ahilik tutumlarının orta düzeyde seyrettiği görülmüştür. Bu sonuçlardan yola çıkarak
öğrencilerin Ahilik bilgi ve farkındalıklarının arttırılması amacıyla ders programlarında
Ahilik konusuna daha fazla yer verilmesi gerektiği, süreli yayınların ve Türk dili ve
edebiyatı derslerinin Ahilik bilgi ve tutumunu yükselttiği, okullarda ve illerde düzenlenen
kültürel programlarla öğrencilerin hem Ahilik bilgisinin hem de Ahilik tutumunun
yükseltilebileceği elde edilen somut veriler arasındadır. Çalışmanın son bölümünde elde
edilen verilerden hareketle çeşitli öneriler dile getirilmiştir.
Anahtar Kelimeler : Ahi Evran, Ahilik, Eğitim, Fütüvvetnâme, Meslek Liseleri, Trabzon