İLKÖGRETİM 6. SINIF ÖGRENCİLERİNİN HARİTA ve KÜRE KULLANIM BECERİLERİNİN TESPİTİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Zühal ERTUĞRUL

Danışman: SERVET KARABAĞ

Özet:

Bu çalısma, ilkögretim 6. sınıf ögrencilerinin sosyal bilgiler dersinde harita ve küre kullanım becerilerini kazanıp kazanmadıklarını, kazanmıslarsa bunun ne ölçüde oldugunu tespit etmeyi amaçlamıstır. Tespit edilen 8 harita ve küre kullanım becerilerinin her birinin kazanım düzeyleri, bu becerilerin kazanılmasında, ögrencilerin okudugu okulun yapısı, cinsiyeti, ailenin ekonomik geliri, annenin çalısıp çalısmadıgı, babanın meslegi, cografya konularına duyulan ilginin ve bu konuların ögrenilmesinin gerekliligine olan inancın etkisi belirlenmistir. Bu amaçla öncelikle harita ve kürenin egitim ögretimdeki yeri üzerinde durulmus, harita ve küre kullanım becerilerinin neler oldugu ve bunların ögretimin her seviyesinde hangi ölçülerde kazandırılacagı belirlenmistir. Tespit edilen sekiz harita ve küre kullanım becerisinin kazanılma düzeyleri tek tek ölçülmüstür. Nitel arastırma yöntemlerine uygun olarak desenlenen bu çalısmada, tarama teknigi kullanılmıstır. Arastırma, 2007-2008 ögretim yılı birinci döneminde Rauf Orbay İ.O., Kıymet Necip Tesal İ.O. ve Gazi Üniversitesi Vakfı İlkögretim Okulu olmak üzere birbirinden farklı sosyal ve kültürel yapıda olan üç ilkögretim okulundan toplam 154 ögrenciye uygulanmıstır. Arastırmada, Türk Milli Egitim Sistemi'nde 6. sınıf sosyal bilgiler dersi müfredatındaki kazanımlara da uygun olarak harita ve küre kullanım becerilerini ölçmeye yönelik 30 maddelik basarı testi kullanılmıstır. Sonuçlar nitel arastırma yöntemlerine uygun olarak analiz edilmis ve SPSS (Statistical Packet For The Social Sciences) programı kullanılarak degerlendirilmistir. Arastırmanın alt problemlerine uygun olarak yüzde, frekans, aritmetik ortalama, t-testi (independence) ve iliskisiz örneklemler için tek faktörlü varyans analizi (One-Way Anova) testi kullanılmıstır. Degerlendirme sonucunda, ögrencilerin harita ve küre kullanım becerilerinden % 40 oranla, en az uzaklıgın anlasılması becerisini daha sonra da % 42 oranla harita ölçegi becerilerini kazandıkları görülmüstür. En fazla kazanılan beceri %74 ile harita yorumlama becerisidir. Diger becerilerin kazanılma oranı su sekildedir; sembollerin anlasılması: %50, yerin belirlenmesi: %50, yönün anlasılması: %56, yeryüzü sekillerinin anlasılması: %58, alansal perspektifin gelistirilmesi: %55 ve becerilerinin tümünün kazanılma oranı ise %53 tür. Bu sonuçlara göre; iyi düzeyde kazanılan tek beceri harita yorumlamadır, uzaklıgın anlasılması ve harita ölçegi becerileri düsük seviyede bunların dısındaki diger beceriler de orta seviyede kazandırılmıstır. Genel olarak denilebilirki 6. sınıf ögrencileri bu becerileri iyi derecede kazanamamıslardır. Becerilerin kazanım seviyesinde cinsiyetler arasında fark olmazken, özel okulların devlet okullarından, çalısan annelerin çocuklarının çalısmayanlardan daha basarılı oldugu görülmüstür. Sosyo-ekonomik düzeye göre ise; en basarılı olanlar yüksek gelirli aile çocukları, ikinci sırada ise orta gelirli aile çocuklarıdır. Düsük düzeyde gelire sahip ailelerin çocukları grup içerisindeki sıralamada digerlerinden daha sonra gelmektedirler. Ayrıca memur babaların çocuklarının digerlerinden daha basarılı oldugu görülmüstür. Ögrencinin cografya konularını sevmesi ya da cografya konularının ögrenilmesinin gerekliligine olan inancı basarı üzerinde herhangi bir etkide bulunmamaktadır.