İbrahim Hakkı Paşa'nın hayatı ve devlet adamlığı (1863-1918)


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Öğrenci: MUHARREM DÖRDÜNCÜ

Danışman: MEHMET ŞAHİNGÖZ

Özet:

Bu çalışmamız, Osmanlı Devleti'nin son döneminin önemli devlet adamlarından olan İbrahim Hakkı Paşa'nın (1863-1918) biyografisinden oluşmaktadır. İbrahim Hakkı Paşa 1882'de Mekteb-i Mülkiyye'den birincilikle mezun olduktan sonra devletin çeşitli kademelerinde görev almıştır. İlk olarak, Hariciye Nezâreti Tahrirât Kalemi'nde stajyer memur, sonra sırasıyla Mabeyin-i Hümâyûn Tercümanlığı ve Bâbıâli Hukûk Müşâvirliği görevlerinde bulunmuştur. İbrahim Hakkı Paşa, Osmanlı Devleti'nin askeri, siyasi ve ekonomik alanda büyük sorunlar yaşadığı bir dönemde bürokratik görevlerinin yanı sıra Mekteb-i Hukûk ve Mekteb-i Mülkiyye'de Hukûk-ı İdâre ve Devletler Hukûku gibi dersler vermiştir. İbrahim Hakkı Paşa'nın devletler hukûku alanında yapmış olduğu çalışmalar ve birden fazla yabancı dil bilmesi, Bâbıâli Hukûk Müşâvirliği sırasında yurtiçi ve yurtdışında siyasî, hukûkî ve malî konularda birçok komisyonlarda görev almasını sağlamıştır. İbrahim Hakkı Paşa, bürokratik görevlerinden sonra 1910'da İttihat ve Terakki'nin desteği ile sadrazamlığa getirilmiştir. Sadrazamlığı sırasında İtalya'nın Trablusgarp'ı işgal etmesi, İbrahim Hakkı Paşa'nın hatalı idaresine bağlanmış ve ağır eleştirilere maruz kalmıştır. Bu sebeple sadrazamlıktan istifa etmiş ve 1915'te Berlin Büyükelçiliği'ne atanmış ve Berlin'de 1918'de vefat etmiştir. Cenazesi İstanbul'a getirilerek Yahya Efendi Türbesi'nde defnedilmiştir.