Stokastik çok kriterli karar vermede yeni bir yöntem: SMAA-TOPSIS ve bir uygulama

---

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kara Harp Okulu Komutanlığı, Savunma Bilimleri Enstitüsü, Harekat Araştırma Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DENİZ OKUL

Danışman: Cevriye Gencer

Özet:

Çok kriterli karar verme (ÇKKV) problemleri ile hayatın her alanında çeşitli şekillerde karşılaşılabilmektedir. Problem verilerinin belirsiz olduğu durumlarda stokastik çok kriterli karar verme yöntemlerine başvurulur. Stokastik çok kriterli kabul edilebilirlik analizi (SMAA), eksik, kesin olmayan, belirsiz bilgileri içeren problemler için kullanılan çok kriterli karar destek (ÇKKD) metotlarındandır ve karar vericinin tercihlerini ortaya koymasına ihtiyaç duymaz. TOPSIS (İdeal Çözüme Benzerlik Yaklaşımıyla Tercih Sıralama Tekniği) pozitif ideal çözüme en yakın negatif ideal çözümden en uzak çözümü seçme prensibine dayanan ÇKKV metodudur.Bu çalışmada SMAA ve TOPSIS metotlarının bütünleştirilmesiyle oluşturulan yeni bir metot, SMAA-TOPSIS metodu önerilmiştir. Bu entegrasyon ile TOPSIS yönteminin belirsiz, kesin olmayan, stokastik veriler içeren problemlere de uygulanabilmesi amaçlanmıştır. Önerilen yeni metot öncelikle literatürde yer alan, SMAA ile çözülmüş problemlere; daha sonra makineli tüfek seçim problemine uygulanmıştır.Çalışma, TOPSIS metodunun stokastik verilerle kullanımına imkan sağlaması; SMAA ve stokastik çok kriterli karar verme literatürüne yeni bir yöntem kazandırması açısından önem taşımaktadır. Ayrıca yapılan uygulama, silah seçim problemlerinde farklı bir yöntemin kullanımına olanak sağlamaktadır.