Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Öğrenci: MELİKE FAİZ
Danışman: CENGİZ DÖNMEZ
Özet:Araştırmanın amacı, Sosyal Bilgiler Eğitiminde okuyan öğretmen adaylarının mevcut siyasi okuryazarlık düzeylerini belirlemek, siyaset okuryazarlığını oluşturan bileşenler (bilgiduyuşsal eğilim-davranış/beceri) üzerinde çeşitli değişkenlerin etkisini ortaya koymak ve öğretmen adaylarının zihinlerindeki en iyi vatandaşlık eğitimi ve siyasi okuryazarlık aktarımını tespit etmektir. Bu araştırmanın nicel bölümünün örneklemini, 2014-2015 eğitim öğretim yılında 13 farklı üniversitenin Sosyal Bilgiler Eğitiminin 3. ve 4. sınıflarında öğrenim gören 1188 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın nitel bölümünün çalışma gurubunu 20 adet sosyal bilgiler öğretmen adayı oluşturmaktadır. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının siyaset okuryazarlık düzeylerini belirlemek amacıyla kişisel bilgi formu, duyuşsal eğilimler ölçeği, davranış/beceri ölçeği ve siyaset bilgi testinden oluşan 4 bölümlük Siyaset Okuryazarlığı Anketi kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının siyaset okuryazarlığını oluşturan dört ayrı bileşene göre 9 demografik değişkenin etkisi araştırılmıştır. Nitel bölümde ise öğretmen adaylarının aklında bulunan ideal vatandaşlık ve siyaset okuryazarlık eğitimi konulu yarı yapılandırılmış görüşme yapılmıştır. Verilerin analizinde; Betimsel İstatistik, Kruskal Wallis H Testi, Mann-Whitney U Testi, İlişkisiz Örneklemler için t Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi, Basit Korelasyon kullanılmıştır. Araştırmanın nicel bölümünde elde edilen bulgulara göre sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bilgileri, duyuşsal eğilimleri ve beceri/davranışları orta düzeyde bulunmuştur. Öğretmen adaylarının siyaset okuryazarlığını oluşturan bu üç ayrı bileşenden aldıkları toplam puanların ortalamasına bakıldığında ise siyaset okuryazarlık düzeylerinin orta seviyede olduğu görülmektedir. Siyaset okuryazarlığını oluşturan bileşenler arasındaki ilişkiye bakıldığında; bilgi ile duyuşsal eğilim arasında pozitif yönde, düşük düzeyde anlamlı; bilgi ile beceri/davranış arasında pozitif yönde, yüksek düzeyde; beceri/davranış ile duyuşsal eğilim arasında pozitif yönde, yüksek düzeyde ilişki bulunmuştur. Araştırmanın nitel bölümünde elde edilen bulgulara göre sosyal bilgiler öğretmen adayları etkili vatandaşlık eğitimini öğretim materyallerinden, öğretim kaynaklı olmasından, öğretim ilkelerinden ve ders içeriğinden kaynaklandığını belirtmişlerdir. Bu bağlamda tüm kategoriler eşit olarak dağılmış ve hepsi birbiriyle aynı derece öneme sahiptir diyebiliriz. Sosyal bilgiler öğretmen adayları etkili siyaset okuryazarlığı eğitiminin öğretim materyallerine bağlı olduğunu ve öğretmen sayesinde gerçekleştiğini belirtmişlerdir. Vatandaşlık eğitiminin aileden başlayıp ömür boyu sürmesi ve siyaset okuryazarlık eğitimin ise ortaokulda başlatılması gerektiğini belirtmişlerdir.