Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, ANATOMİ ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ECE ALİM
Danışman: İsmail Nadir Gülekon
Özet:
Enterik sinir sistemi, gastrointestinal sistemde “bağırsakların beynini” oluşturan ve
merkezi sinir sisteminden bağımsız olarak işlev gören nöronların bir araya gelmesiyle
oluşmuş bir sistemdir. Enterik sinir sistemi içerisinde sinir hücreleri (enterik nöronlar) ve
destekleyici (glial) hücreler, küçük kümeler halinde, sinir lifi demetleriyle birbirine
bağlanan enterik ganglionlarda gruplandırılır. Enterik ganglionlar, iki ana pleksus olan
plexus myentericus ve plexus submucosus ile bazı küçük pleksuslarda toplanmışlardır.
Nöroksin, presinaptik nöronal hücre adezyon proteinidir ve postsinaptik nöroligin proteini
ile bağlanırlar. Nöroliginlere bağlı olan nöroksin izoformları, örneğin sinaps
spesifikasyonu, oluşumu, olgunlaşması ve plastisitesinde rol oynayan eksitatör ve inhibitör
sinapslarda trans-sinaptik kompleksler oluşturabilirler. ‘Stres’, vücut öz dengesini tehdit
eden veya vücudun bu şekilde algılandığı bir durum olarak tanımlanır. Enterik sinir sistemi
motilite, viseral duyu, sekresyon, absorpsiyon, immün ve epitel bariyer fonksiyonunu
içeren çok sayıda gastrointestinal fonksiyon üzerinde düzenleyici kontrol sağlar. Bu
nedenle, ESS fonksiyonundaki değişiklikler, stresle ilişkili gastrointestinal bozukluklarında
merkezi bir patofizyolojik süreci temsil eden, derin klinik semptomlarına yol açabilir.
Çalışmamızda, perinatal stresin, farklı embriyonik günlerdeki ratların enterik sinir
sisteminde (ESS) nöroligin-1 ve nöroksin IIα üzerine olan etkilerin araştırılması
amaçlanmıştır. Genel bir değerlendirme ile, prenatal stresin duodenum, jejenum, ileum,
kolon duvar kalınlığını, epitel yüksekliğini, kript derinliğini arttırdığı, postnatal stresin ise,
duvar kalınlıkları, epitel yükseklikleri ve kript derinliklerinde negatif yönde etki göstererek
azalttığı görülmüştür. Stres gruplarında kontrol gruplarına göre immunreaktivite yoğunluk
yüzdeleri ve pozitif hücre sayılarında düşüş dikkat çekicidir. Bu düşüşte prenatal ve/veya
postnatal stresin bir etkisinin olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler : Perinatal Sistem, Enterik Sinir Sistemi, Rat