Ankara 112 il ambulans servisine 2013 yılında başvuran zehirlenme olgularının geriye dönük incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: KERİMAN ERKAN ÖZKAN

Danışman: FATMA NUR BARAN AKSAKAL

Özet:

Bu çalışmada, Ankara İli 112 Komuta Kontrol Merkezi ne 2013 yılında zehirlenme nedeni ile başvuran vakaların formları geriye dönük olarak incelenmiş ve olguların epidemiyolojik ve demografik özellikleri yaş, cinsiyet, zehirlenme, çağrı nedeni, zehirlenme etkeni, vakanın sonucu, zehirlenmenin bölgesel durumu ve başvuru zamanı (mevsim, ay, gün, saat) açısından değerlendirilmiştir. Araştırmada 01.01.2013 ve 31.12.2013 tarihleri arasında Ankara 112 Komuta Kontrol Merkezi ne başvuran ICD10 koduna göre 1889 zehirlenme olgu formu incelenmiştir. Bu formlardan hastaneler arası nakil , görev iptali , tıbbi tetkik için nakil , olay yeri bekleme , başka araçla nakil , nakil reddi , eve nakil çıkış kodlu aynı olgunun birden çok kodla incelenmesini önlemek için dışarıda bırakılmış ve toplam 1349 olgu formu araştırmaya dahil edilerek tamamı incelenmiştir. Ankara İl Ambulans Servisi Başhekimliği veri hazırlama ve istatistik arşivinden elde edilen vaka çalışma ve kayıt formlarındaki veriler SPSS 15.00 programına kaydedilmiştir. Değerlendirmeye alınan olguların 672 si (%49,9) kadın, %64,3 ü 20 64 yaş grubundadır. Olguların %5,6 sı 0 2 yaş, %9,4 ü 3 10 yaş, %25,0 ı 11 19 yaş, %5,7 si 65 yaş üzeri yaş grubundadır. Vakaların 413 ünü (%30,6) ilaç ve opioid zehirlenmeleri, 238 ini (%17,6) kimyasal, koroziv ve pestisidler , 232 sini (%17,2) CO ve diğer gazlar , 165 ini (%12,2) besin , 161 ini (%11,9) alkol ve madde , 140 ını (%10,4) hayvan ısırık ve sokmaları zehirlenmelerinin oluşturduğu saptanmıştır. Erkeklerde (%43,8) ve kadınlarda (%56,2) en fazla görülen zehirlenme türü ilaç ve opioid kullanımına bağlıdır. Zehirlenmeler en fazla %12,3 ile Mayıs ayında, % 19,0 ile Cuma gününde, % 37,2 ile 12.00 17.59 saat diliminde ve %27,7 ile İlkbahar mevsiminde meydana gelmiştir. Olguların % 52,9 unun medikal, % 21,7 sinin kaza sonucu, % 6,4 ünün intihar ve intihar girişimi amaçlı zehirlendiği tespit edilmiştir. Araştırmada incelenen olguların %88,4 ü kentsel, %11,6 sı kırsal bölgede gerçekleşmiştir. Zehirlenmeler tüm acil başvurular içinde nispeten düşük sıklıkta görülmekle birlikte, neden olabilecekleri sağlık sonuçları açısından önemlidir. Acil sağlık hizmetleri kapsamında zehirlenme etkenleri dağılımının bilinmesi bundan sonraki hizmet düzenlemeleri ve eğitim gereksiniminin saptanması konularında fayda sağlayacaktır.