Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GİZEM BEDİR KESER
Danışman: Tarkan Karakan
Özet:
Oksidatif stres ve antioksidan eksikliği, Crohn hastalığı (CH) ile ilişkili gastrointestinal hasarın patogenezinde anahtar rol oynar. Serum bilirubin, ürik asit ve albümin oksidatif stres kontrolünde rol olan non-enzimatik antioksidanlardır. Bu biyokimyasal parametreler kan örneklerinden düşük maliyetle kolaylıkla tespit edilebilmekte ve klinik uygulamada rutin testler arasında yer almaktadır. Bu serum parametreleri CH'li hastalarda antioksidan durumunun tespiti için uygun biyobelirteçler olabilir. En iyi bilgimize göre; şimdiye kadar serum bilirubin, albümin ve ürik asit düzeyi ile CH arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışma sayısı az sayıdadır ve daha önce Türkiye’den böyle bir çalışma bildirilmedi. Amacımız medikal tedavisi devam eden Crohn hastalarında serum bilirubin, albumin ve ürik asit düzeylerini değerlendirmek, hastalık aktivitesi ve medikal tedavi ile bu parametrelerin değişimini gözlemlemektir.
Çalışmamız tek merkezli retrosprektif kohort bir çalışma olup 234 hastanın 114’ ü Crohn hastası, 120‘si sağlıklı kontrol grubu idi. Crohn hastalarının %49‘u (n=56) erkek, sağlıklı kontrol grubunun %39’ u (n=47) erkekti. Crohn hastalarının yaş ortalaması 39,36± 12,26; sağlıklı kontrol grubunun 39,12±13,63 saptandı. Hastaların %71,1’i (n=81) remisyonda iken, %20,2‘si (n=23) hafif- orta şiddette , %8,8’i (n=10) orta -ağır şiddette hastalık aktivitesine sahipti.
Çalışmamızda Crohn hasta grubunda total bilirubin, direkt bilirubin, albümin düzeyleri sağlık kontrol grubuna göre anlamlı düşük saptandı (p=0,045; p=<0,01; p=<0,01). İndirekt bilirubin ve ürik asit değerleri arasında anlamlı fark saptanmadı ( p=0,128; p=0,481). Hastaların hastalık aktivitesi ile total bilirubin, direkt bilirubin, indirekt bilirubin, ürik asit düzeyleri arasında anlamlı fark saptanmadı (p=0,300; p=0,378; p=0,340; p= 0,173). Hastalık aktivitesi ile albümin, total bilirubin, indrekt bilirubin düzeyi negatif korele iken; CRP düzeyi pozitif korele saptandı (p=<0,01 r= -0,510; p=0,034 r= -0,201;p=0,021 r= -0,219; p:<0,01 r=0,503).
Remisyonda ve aktif Crohn hasta grubunda CRP ve albümin düzeyi arasında anlamlı fark bulunurken (p=<0,01; p=<0,01); total bilirubin, direkt bilirubin, indirekt
bilirubin ve ürik asit düzeyleri arasında anlamlı fark saptanmadı (p=0,170; p=0,280; p=0,233; p=0,478).
Sağlıklı kontrol grubu ve aktif Crohn hastaları arasında total bilirubin, direkt bilirubin, indirekt bilirubin, albümin düzeyleri arasında anlamlı fark bulunurken (p=0,009; p=0,001; p=0,037; p=<0,01); ürik asit düzeyi ile anlamlı fark saptanmadı ( p=0,992). Sağlıklı kontrol grubu ve remisyonda Crohn hastaları arasında direkt bilirubin düzeyi arasında anlamlı fark bulunurken (p=0,005); total bilirubin, indirekt bilirubin, albümin, ürik asit düzeyleri ile fark saptanmadı (p=0,263; p=0,440; p=0,112; p=0,365). Azatiyopürin tedavisi alan hasta grubu ile diğer tedavileri alan hastalar arasında serum total bilirubin, direkt bilirubin, indirekt bilirubin, ürik asit, albümin düzeyleri arasında fark saptanmadı ( p= 0,887; p=0,832; p=0,657; p=0,617; p=0,317).
Crohn hasta grubunda endojen antioksidan olan serum total bilirubin, direkt bilirubin ve albümin düzeylerinin daha düşük saptanması inflamasyon durumunda endojen antioksidan moleküllerin aşırı tüketimi ve/veya yıkımı sonucu düzeylerinin azalmasından kaynaklanıyor olabileceğini düşündürmektedir. Medikal tedavi ile remisyon sağlanan hastalarda antioksidan kapasite sağlıklı popülasyona benzer düzeylere ulaşmaktadır. Serum bilirubin, ürik asit ve albümin endojen antioksidanlar olup kronik inflamasyon durumunda kandaki değişimleri bize Crohn hastalığının patogenezinde oksidatif hasarın rolünü göstermektedir.
Anahtar kelimeler: albümin, bilirubin, Crohn hastalığı, oksidatif stres, ,ürik asit