Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Öğrenci: ALİ EMRAH BÜLBÜL
Danışman: HAKAN DİLİPAK
Özet:Bu çalışmada, kalıp sektöründe kullanılan DIN 1.2379 soğuk iş takım çeliğinin kaplamasız, PVD tekniği ile TiN ve AlTiN kaplamalı olanlarıyla karşılaştırılıp, aşınma davranışları incelenmesi hedeflenmiştir. Deney numuneleri 40Øx5 mm ebatlarında özdeş olarak hazırlanmıştır. Hazırlanan deney numuneleri ısıl işleme tabi tutulduktan sonra, PVD yöntemiyle TiN ve AlTiN kaplama işlemi uygulanmıştır. Aşınma testleri ileri geri aşınma tipi cihazda 0,5 m/s kayma hızında, 5N, 10N ve 15N yükler altında ve 120m kayma mesafesinde gerçekleştirilmiştir. Deneylerde aşındırıcı olarak 6 mm çapında alümüna top kullanılmıştır. Numunelerin mikro sertlik gibi mekanik özellikleri ile SEM ve EDS gibi metalografik incelemeleri yapılmıştır. Yapılan deneylerde malzemeye uygulanan kuvvet ve çevrim arttıkça aşınmanın arttığı gözlemlenmiştir. Kaplamasız numuneler, AlTiN kaplamalı numunelerden yaklaşık 2 kat fazla, TiN kaplamalı numunelerden de 1 kat daha fazla aşınmıştır. TiN kaplamalı numunelerin de AlTiN kaplamalı numunelerden 1 kat daha fazla aşındığı gözlemlenmiştir. Bu sonuç ile, kaplamalı numunelerin aşınma dirençlerinin daha fazla olduğu görülmüştür. Alınan SEM görüntülerinde ve yapılan EDS analizlerinde kaplamanın malzemeye homojen olarak nüfuz ettiği gözlemlenmiştir. Deney numunelerinin inceleme sonucunda AlTiN kaplamalı numunelerin TiN kaplamalı ve kaplamasız numunelere göre daha az aşındığı, TiN kaplamalı numunelerinde kaplamasız numunelere göre daha az aşındığı gözlemlenmiştir.