Ortaokul fen bilimleri dersinde Jigsaw I ve kavram haritası destekli jigsaw I tekniği kullanmanın başarı, tutum ve kalıcılık üzerine etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: EMEL KILIÇ UYAR

Danışman: SÖNMEZ GİRGİN

Özet:

Bu araştırmanın iki temel amacı vardır. Bunlardan birincisi, ortaokul yedinci sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersi, "İnsan ve Çevre" ünitesi konularını kavramalarına, bilgilerinin kalıcılığına ve çevreye yönelik tutum ve davranışlarına, jigsaw I ve kavram haritası destekli jigsaw I tekniğinin etkilerinin ve jigsaw tekniği hakkında öğrenci görüşlerinin araştırılmasıdır. İkincisi ise, yine yedinci sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik tutum ve davranışlarına cinsiyet değişkeninin etkilerinin araştırılmasıdır. Araştırmanın çalışma grubunu, Ankara Yenimahalle' deki MEB' e bağlı bir ortaokuldaki yedinci sınıflardan üç farklı şubedeki (iki deney ve bir kontrol grubundaki öğrenciler) toplam 60 öğrenci oluşturmuştur. Ön test-son test kontrol gruplu deneysel desenin kullanıldığı bu araştırma, fen bilimleri dersi öğretim programına göre, 2014-2015 Eğitim-Öğretim Yılı II. döneminde yedinci sınıflarda eş zamanlı olarak araştırmacı tarafından gerçekleştirilmiştir. Fen bilimleri dersi; deney grubu I öğrencilerine jigsaw I tekniği, deney grubu II öğrencilerine kavram haritası destekli jigsaw I tekniği ve kontrol grubundaki öğrencilere ise fen bilimleri öğretim programının önerdiği 5E öğrenme döngüsü modeli ile işlenmiştir. Araştırma, "İnsan ve Çevre" ünitesinde, dört haftada toplam 16 ders saatlik uygulamada gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri üç ölçme aracı ile toplanmıştır. Bunlar İnsan ve Çevre Başarı Testi (İÇBT), Çevreye Yönelik Tutum ve Davranış Testi (ÇYTDT) ve Jigsaw Görüş Ölçeği (JGÖ) dir. İÇBT, ÇYTDT ve JGÖ literatürden alınmıştır. Ön test-son test kontrol gruplu deneysel desen modeline göre, İÇBT ve ÇYTDT ön test-son test, ve İÇBT son testin uygulanmasından iki ay sonra kalıcılık testi olarak uygulanmıştır. Uygulama sonunda deney gruplarına Jigsaw Görüş Ölçeği uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizleri SPSS programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmada deney II grubunda uygulanan kavram haritası destekli jigsaw I tekniğinin, deney I grubunda uygulanan jigsaw I tekniği ve kontrol grubunda uygulanan 5E öğrenme döngüsü modeline göre, öğrencilerin akademik başarılarını ve çevreye yönelik tutum ve davranışlarını geliştirmede etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Aynı zamanda kavram haritası destekli jigsaw I tekniği; jigsaw I tekniği ve 5E öğrenme döngüsü modeline kıyasla öğrencilerin bilgilerinde kalıcılık sağlamıştır. Öğrencilerin jigsaw tekniği hakkında görüşlerini belirlemek için uygulanan jigsaw görüş ölçeği sonuçlarında deney I ve deney II grubu öğrencileri jigsaw tekniği hakkında olumlu yönde görüş belirtmişlerdir. Cinsiyetin ise öğrencilerin çevreye yönelik tutum ve davranışlarına etkisinin olmadığı görülmüştür. Araştırmadan elde edilen sonuçlar ışığında, araştırmanın yapılacak olan yeni çalışmalara rehberlik edeceği, fen öğretiminde öğretmen, öğrenci ve program geliştirmecilere yol gösterici olarak kaynak olabileceği düşünülmektedir.