Multiple skleroz ve nöromyelitis optika spektrum bozuklukları hastalarında nörodejenerasyon, aksonal hasar, astrosit aktivasyonu ve inflamasyonla ilgili belirteçlerin vücut sıvılarında incelenmesi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BURAK ARSLAN

Danışman: AYLİN SEPİCİ DİNÇEL

Özet:

Santaral Sinir Sistemi(SSS)’nin nöroinflamatuvar hastalıkları başlangıçta hastalığa özgü olmayan klinik bulguları ile birbirleri ile sıklıkla karışan hastalıklardır. Bu hastalıklara tanı koymak için öncelikle klinik bulguların eşliğinde bu hastalıkların ayırıcı tanısını yapmak, tanıya yardımcı olması için görüntüleme yöntemleri ve bazı kan testlerine başvurmak gerekmektedir. Multiple Skleroz(MS) kronik, nörodejeneratif, nöroinflamatuvar Santral Sinir Sistemi hastalığıdır. İlerleyici olan bu hastalığın tanısını koymada, verilen immünmodülatör tedavinin etkinliğini izlemede, engellilik oranının ne derecede ve ne sürede artabileceğini öngörmede klinik ve teknik validasyonu yapılmış biyobelirteç bulunmamaktadır. Nöromyelitis Optika Spektrum Bozuklukları Hastalıkları(NMOSB), MS’in ayırıcı tanısına giren ve klinik özelllikleri ile bu hastalık ile karışabilen hastalıklar grubudur. Bu iki hastalığın tanı anında özellikle de aquaporin-4 ve myelin oligodentrosit glikoprotein antikorları negatif olanlar da ayırımını yapabilecek bir biyobelirteç bulunmamaktadır. Bu çalışma ile aday biyobelirteçler olan Nörofilaman Hafif Zincirleri(NFL), Glial Fibriler Asidik Protein(GFAP) ve hastalık fizyopatolojinde önemli yerleri 148 olduğu iddia edilen İnterlökin-6(İL-6), Osteopontin, Growth-Associated Protein 43(GAP-43) düzeyleri MS,NMOSB ve sağlıklı kontrol gruplarında analiz edilmesi amaçlanmıştır. Biyobelirteç analizlerine ilaveten bazı klinik, radyolojik ve laboratuvar bulguları retrospektif olarak incelenip biyobelirteçler ile birlikte değerlendirilmiştir. Biyobelirteç analizleri için Western Blot, ELİZA ve elektrokemilüminesan yöntemler kullanılmıştır. Serum ve Beyin Omurilik Sıvısı(BOS) örneklerinde analizler ayrı ayrı gerçekleştirilip bunlara ait bulgular değerlendirilmiştir. Serum ve BOS İL-6, NFL, GFAP değerleri sağlıklı kontrollere göre hasta gruplarında anlamlı olarak artmıştır. Serum ve BOS biyobelirteçleri arasında anlamlı olarak farklılıklar bulunmuştur. İmmünmodülatör tedavi alanlarda NFL seviyeleri almayanlara göre anlamlı olarak düşük bulunmuştur. Hastalık ciddiyeti göstergesi olan Expanded Disability Status Scale(EDSS) skoru ile biyobelirteçler arasında anlamlı bir korelasyon bulunmuştur. İL-6 ve NFL’nin MS ve NFL’yi başlangıç aşamasında birbirinden ayırabildiği, özellikle bu biyobelirteçlerin immünmodülatör tedavi alan hastalarda tedavi takibinde kullanılabileceği gösterilmiştir. NFL’nin daha güvenilir ölçümleri için sensitif bir metot olan Single Molecule Array(SIMOA)’de yapılan çalışmalara ihtiyaç vardır.