Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Nur Demet DOĞANLAR ÇAKMAK
Danışman: Ceren Oktar
Özet:
Türkiye ve dünyada son yıllarda su kirliliği ile ilgili büyük sorunlar yaşanmaktadır. Su kirliliğine büyük ölçüde sebep olan kaynaklar endüstriyel kaynaklı olmakta ve sanayi bölgelerindeki atık sularda çeşitli su kirlilikleri ortaya çıkmaktadır. Ağır metal kirlilikleri bu kirliliklerin arasında yer almaktadır. Ağır metal kirliliği insan sağlığı açısından ciddi tehlikeler oluşturmaktadır. Ağır metal kirlilikleri arasında yer alan, alüminyum kirliliği endüstriyel atık su kirliliği açısından üzerinde çok çalışılmamış bir konudur. İnsan sağlığı üzerinde olumsuz etkileri ve deşarj sınır değerlerinin düşük olması nedeniyle bu tez kapsamında gerçekleştirilen çalışmalarda adsorpsiyon sistemleri kurularak alüminyumun atık sulardan uzaklaştırılması amaçlanmıştır. Serbest radikal polimerizasyon tekniği ile poli Hidroksi Metakrilat (pHEMA) kriyojelleri sentezlenmiştir. Eş zamanlı olarak boyar madde ligandı içeren pHEMA-Congo Red kriyojelleri de sentezlenmiştir. Sentezlenen kriyojeller ile adsorpsiyon deneyleri gerçekleştirilmiştir. Sentezlenen kriyojellerin karakterizasyon çalışmaları Fourier dönüşümü kızılötesi spektroskopisi (FTIR), taramalı elektron mikroskobu (SEM) ve şişme testi ile yapılmıştır. Karakterizasyon analizlerinden sonra adsorpsiyon deneyleri gerçekleştirilmiştir. Adsorpsiyon çalışmaları farklı pH ve farklı alüminyum derişim değerlerinde yapılmıştır. Bunun sonucunda adsorpsiyon verimlilikleri incelenerek alüminyum giderimi için kullanılabilecek optimum çalışma şartları belirlenmiştir. Atık su analizleri indüksiyonla eşleşmiş plazma atomik emisyon spektroskopisi (ICP-AES) cihazında yapılmıştır. Sentetik atık su ile yapılan çalışmalar endüstriyel atık sular kullanılarak tekrarlanmıştır. Başlangıç alüminyum derişiminin ve pH`ın, kriyojellerin adsorpsiyon hızına ve kapasitesine etkisi incelenmiştir. Sentezlenen pHEMA ve pHEMA-CR kriyojellerinin alüminyum giderim performansları karşılaştırılmıştır. Tekrarlanan adsorpsiyon/desorpsiyon döngüsü ile kriyojellerin tekrar kullanılabilir olduğu gözlemlenmiştir.
Anahtar Kelimeler : Atık su, kriyojeller, ağır metal kirliliği, alüminyum, adsorpsiyon