Tarihsel mekânın öğrencilerin tarih bilinci ile ilişkisi: Gaziantep ili örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: SELİM YUMAK

Danışman: NECDET HAYTA

Özet:

Araştırmanın amacı; Gaziantep ilinde lise onikinci sınıfta eğitim gören öğrencilerde tarihsel mekânın öğrencilerin tarih bilinci ile ilişkisinin olup olmadığını araştırmaktır. Araştırmanın evrenini; Gaziantep Valiliğince alınan izin doğrultusunda Şehitkâmil ve Şahinbey ilçelerinde bulunan resmî ve özel okulların lise onikinci sınıfta eğitim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Basit tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılarak seçilen okullardaki 2.060 öğrenci ise araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Betimsel araştırma türü olarak hazırlanan araştırmada, anket tekniği kullanılmıştır. Araştırma beşli likert tipi ''tarih bilinci ve ilgi'' ve ''tarihsel mekâna ilgi'' ölçekleri ile kişisel bilgi anketi, kronoloji bilgisiyle görüş soruları öğrencilere yöneltilmiştir. Tarihsel mekânın öğrencilerin tarih bilinci ile ilişkisi anketinin geçerli ve güvenilir olması amacıyla uzman görüşleri alınmasını müteakip ön uygulama safhasına geçilmiştir. Bu kapsamda, ön uygulama Mart 2014'de altı lisede toplam 150 anket dağıtılarak yapılmış olup, 137 öğrencinin anketi değerlendirmeye alınmıştır. Elde edilen veriler doğrultusunda anketin yapı geçerliliğini sınamak için açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. 50 sorudan oluşan anketin faktör analizi sonucunda 8 soru elenmiş olup, iki ölçek ve 6 faktörden oluşan 42 soru bulunmaktadır. ''Tarih bilinci ve ilgi'' ölçeğinde tarihe, tarih eğitimine, yerel tarihe ve tarihsel mekânı korumaya yönelik tutumlar olmak üzere dört faktörden, ''tarihsel mekâna ilgi'' ölçeğinde ise tarihsel mekâna ve tarihsel mekân bilincine yönelik tutumlar olmak üzere iki faktörden oluşmaktadır. Anketin uygulanması Mayıs 2014'de Şehitkâmil ve Şahinbey ilçelerinde lise onikinci sınıfı bulunan okullardan (Ön uygulama yapılanlar hariç) basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilmiş olan 28 lisede toplam 2.060 öğrenci ile uygulama yapılmış, 1.703 öğrenciden dönüt alınmıştır. Ancak verilerin girilmesi esnasında 178 öğrenci anketinde yapılan değerlendirme kapsamında (Anketin bir kısmını doldurma, bütün soruları aynı işaretleme vb.), iptal edilmiş 1525 anket değerlendirilmeye alınmıştır. Tarihsel mekânın öğrencilerin tarih bilinci ile ilişkisi konulu araştırmadan elde edilen verilerin çözümlenmesi ve yorumlaması sonucunda öğrencilerin tarih bilincinin orta düzeyde olduğu, tarihsel mekâna ilgisinin ise yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Öğrencinin tarih bilinci ile tarihsel mekâna ilgisi arasında bir ilişki bulunduğu, tarih bilinci ve tarihe ilgisi düşük olan öğrencinin tarihsel mekâna ilgisi düşük olduğu, tarihsel mekâna ilgisi yüksek olan öğrencinin ise tarih bilincine ve tarihe ilgisinin de yüksek olduğu gibi sonuçlara ulaşılmıştır.