Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Güzel Sanatlar Eğitimi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MEHMET ALİ GÖKDEMİR
Danışman: Meliha Yılmaz
Özet:
Bu araştırmanın amacı, görsel sanatlar dersinde edebiyat ürünlerinin beşinci sınıf öğrencilerinin üç boyutlu çalışmalarına etkisini ortaya koymaktır. Bu araştırmada, nitel araştırma desenlerinden biri olan eylem araştırması kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Diyarbakır ili Kayapınar ilçesinde bulunan bir ortaokulda öğrenim gören 20 beşinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubu belirlenirken amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında çalışma grubu belirlenirken araştırmanın yürütüleceği atölyede seramik pişirme fırını ve çalışma tezgahlarının olması, çalışma grubundaki öğrencilerin daha önce efsaneler ve maniler kaynaklı herhangi bir çalışma yapmamış olmaları, gerekli işlemlerin yürütülmesinde, okul yönetiminin süreci desteklemesi ve öğrenci velilerinin araştırmaya destek olması gibi ölçütler belirlenmiştir. Araştırma, 2019-2020 eğitim-öğretim yılı içerisinde yürütülmüştür. Araştırmada, on haftalık bir uygulama gerçekleştirilmiştir. Eylem araştırmasının doğası gereği araştırmada hem nitel hem de nicel veri toplama araçları birlikte kullanılmıştır. Araştırmada, Aslantaş (2014) tarafından geliştirilen Görsel Sanatlar Derisine Yönelik Tutum Ölçeği kullanılmıştır ve bu ölçme aracı uygulama öncesi ve sonrası olarak iki kez uygulanmıştır. Araştırma kapsamında araştırmacı ve danışmanı tarafından öğrencilerin yapmış oldukları çalışmaları değerlendirmeye yönelik dereceli puanlama anahtarı geliştirilmiştir. Bu puanlama anahtarı ile öğrencilerin her hafta yapmış oldukları üç boyutlu çalışmalar değerlendirilmiş ve böylece öğrencilerdeki gelişme ortaya konmaya çalışılmıştır. Araştırmada araştırmacı günlüğü ile öğrenci günlükleri de kullanılmıştır. Araştırma kapsamında öğrencilerin uygulanan etkinliklere yönelik görüşlerini belirlemek için yarı yapılandırılmış görüşme formu da geliştirilmiştir. Verilerin analizi kapsamında, nicel verilere yönelik, bağımlı örneklemler için t-testi kullanılırken, nitel verilere yönelik içerik analizi ve betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırmanın birinci hafta elde edilen bulgularına göre, öğrencilerin teknik bilgi, üç boyutlu ifade, ayrıntılara yer verme, kompozisyon, denge ve yaratıcılık gibi konularda yeterli olmadığı tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında her hafta uygulanan etkinlikler neticesinde öğrencilerde doku zenginliği, yaratıcılık, üç boyutlu ifade etme ve ayrıntılara yer verme gibi konularda gelişmenin olduğu görülmüştür. Nitekim her hafta dereceli puanlama anahtarından alınan ortalama puanlar incelendiğinde öğrencilerdeki gelişme açıkça ortaya çıkmaktadır. Aynı şekilde öğrencilerin ilk hafta yapmış oldukları çalışmalara bakıldığında da üç boyutlu ifade etme, doku zenginliği, ayrıntılara yer verme, yaratıcılık, kompozisyon ve denge gibi konularda eksikliklerinin olduğu, son hafta yaptıkları çalışmalara baktıklarında bu unsurlar konusunda bir gelişmenin olduğu görülmektedir. Araştırma kapsamında kullanılan öğrenci günlükleri incelendiğinde de, öğrencilerin ilk haftalarda üç boyutlu çalışmalar yaparken birçok sorun yaşadıkları ve bu sorunlara yönelik öneriler geliştirdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın son haftalarına doğru öğrencilerin üç boyutlu çalışmaları yapmaktan keyif aldıkları, mutlu oldukları, ilgilerinin arttığı ve görsel sanatlar dersine yönelik tutumlarının geliştiği, uygulamalar sırasında sorunların azalmaya başladığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına dayalı olarak çeşitli önerilerde bulunulmuştur.