Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SIDIKA GİZEM ERDAL ALTUNYURT
Danışman: HASAN TEZER
Özet:Sağladığı hasta konforu ve tıbbi uygulamaları kolaylaştırması nedeniyle gittikçe kullanımları artan santral venöz kateterler; yoğun bakım ve yenidoğan üniteleri gibi kritik hastaların olduğu yerlerde sıklıkla kullanılmaktadır. Bu yaygın kullanımlar aynı zamanda hayati olabilen bazı komplikasyonların oluşmasına da neden olmuştur. Çalışmamıza Ocak 2019 ile Eylül 2019 arasında Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Yoğun Bakım Ünitesinde yatırılarak kateter takılan hastalar dahil edilmiştir. Takılan kateterlerin tıkanma durumu incelenip, tıkanmaya neden olabilecek faktörler araştırılmıştır. Çalışma süresince; yoğun bakıma 188 hasta yatırılıp, 73’üne kateter takılmıştır. Hastaların %37’si kız, %63’ü erkekti. 52’si entübe, 21’i ekstübe izlenmiştir. Takılan kateterlerin 57’si santral venöz kateter, 16’sı hemodiyaliz kateteriydi. En sık kateter takılma endikasyonu (%46,6) periferik damar yolu açılmasının zor oluşuydu. 73 kateterin 18’inde tıkanma olup, entübe hastalarda, femoral bölge yerleşimli, 4 Fr ve 5 Fr kalınlıktakiler de, USG kullanılmadan takılanlarda ve santral venöz kateterlerin hemodiyalizlere oranla daha fazla tıkandığı görülmüştür, ancak istatistiksel anlamlı fark yoktur (p>0,05). Yaş, 83 kateter lümen sayısı ve boyu, kateter takılma süresi, damar deneme sayısı, uygulayıcı tecrübesi ile tıkanıklık arasında anlamlı ilişki bulunmamıştır. Tecrübelilerin sıklıkla 3 dk altında ve %85,2 oranında USG ile kateter taktıkları gösterilmiştir (p<0,05). USG kullanımının komplikasyonları azaltıp takılma süresini kısalltığı gösterilmiştir. Sonuç olarak; yeterli ve güvenli damar erişimi sağlayan santral venöz kateterlerde olan tıkanma, kateter disfonksiyonuna ve hastalarda ciddi problemlere yol açabilmektedir. Kateterlerin düzenli bakımı ve belirlenen risk faktörlerleri ortadan kaldırılarak tıkanıklıklar önlenebilir. Ayrıca USG eşliğinde takılan kateterlerde komplikasyon oranlarının düşük olduğu gösterilmiştir. Bu sebeple USG kullanımı yaygın hale getirilmelidir.