Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Öğrenci: ABDULLAH MÜCAHİT ASLAN
Danışman: MEHMET GÜVEN
Özet:Bu araştırmanın amacı, ailelere sunulan konsültasyon çalışmalarının okul psikolojik danışmanları tarafından nasıl yürütüldüğünü belirlemek ve ailelerin bu çalışmalara ilişkin yeterlik algılarının çeşitli değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini incelemektir. Araştırmaya Ankara'nın (Çankaya, Yenimahalle, Keçiören, Altındağ, Sincan ve Etimesgut olmak üzere) 6 farklı merkez ilçesindeki resmi ilkokul ve ortaokulların 15'inde görev yapan 20 okul psikolojik danışmanı ile bu okulların 10'unda eğitim-öğretime devam eden öğrencilere sahip 392 ebeveyn katılmıştır. Araştırma karma araştırma yöntemlerinden yakınsayıcı paralel desende yürütülmüştür. Araştırmanın nitel kısmında araştırmacı tarafından geliştirilen "Okul Psikolojik Danışmanlarının Ailelerle Yürüttükleri Konsültasyon Çalışmalarına İlişkin Görüşme Formu" kullanılarak ailelerle konsültasyon çalışmalarını nasıl yürüttüklerine ilişkin okul psikolojik danışmanları ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın nicel kısmında ise araştırmacı tarafından geliştirilen "Ailelerle Yürütülen Konsültasyon Hizmetlerini Değerlendirme Anketi" kullanılarak ailelerin sunulan konsültasyon çalışmalarına ilişkin yeterlik algılarının konulara, ebeveynlere, ebeveynlerin yaşlarına, eğitim düzeylerine, velisi olduğu öğrencilerin gittikleri okul kademesine göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Araştırmanın nitel kısmına ilişkin görüşme kayıtlarının analizinde içerik analizi kullanılırken nicel kısmında ise normal olmayan bir veri dağılımına sahip olunduğundan non-parametrik testlerden ki kare bağımsızlık testi kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre okul psikolojik danışmanlarının konsültasyon hizmetlerini önemli ve gerekli buldukları; konsültasyona ilişkin verilen eğitimleri yetersiz gördükleri, hizmet içi eğitime ihtiyaç duydukları sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca ailelerle yürüttükleri konsültasyon çalışmalarında çoğunlukla ebeveyn tutumları, ergenlik dönemi ve özellikleri, verimli ders çalışma yöntemleri, aile içi iletişim, davranış problemleri, merkezi sistem sınavları ile ilgili konu ve sorunlar üzerinde çalıştıkları; çalışılan bu konuların okul kademesine göre farklılıklar gösterdiği ve konsültasyon çalışmalarının ailelere önemli faydalar sağladığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Okul psikolojik danışmanlarının ailelerle konsültasyon çalışmalarını yürütürken çoğunlukla bireysel görüşmeler, seminer çalışmaları, ev ziyaretleri ve grup çalışmaları gibi yöntemleri kullandıkları; okul psikolojik danışmanlarının çoğunluğunun ailelerle yürüttükleri konsültasyon çalışmalarına ilişkin öğretmen ve okul yönetiminden yeterli desteği gördükleri de araştırma sonunda ulaşılan diğer sonuçlar arasındadır. Araştırmanın nicel kısmından elde edilen sonuçlar ise ailelerin en yüksek yeterlik algılarının oryantasyona, öğrencilerin kişisel sorunlarına ilişkin yapılan bireysel görüşmelere ve okul başarısına ilişkin ailenin rolüne yönelik sunulan konsültasyon çalışmalarında olduğunu; ailelerin en düşük yeterlik algılarının ise öğrencilerin gidebilecekleri üst eğitim kurumları ve giriş koşullarına, öğrencilerin mesleki gelişimine yardımcı olmaya, merkezi sınavlar ve hazırlık süreçlerine yönelik ailelere sunulan konsültasyon çalışmalarında olduğunu göstermiştir. Ayrıca araştırmada, konsültasyon çalışmalarına ilişkin ailelerin yeterlik algılarının ebeveynlere göre bazı maddelerde farklılık gösterdiği, farklılık gösteren maddelerin tamamında annelerin babalara kıyasla daha yüksek yeterlik algısına sahip oldukları; ebeveynlerin yaşlarına göre ise herhangi bir maddede farklılaşmanın olmadığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Elde edilen sonuçlar arasında ebeveynlerin eğitim düzeyine göre kendilerine sunulan konsültasyon çalışmalarına ilişkin yeterlik algılarının bazı maddelerde farklılık gösterdiği, buna göre ebeveynlerin eğitim düzeyleri yükseldikçe, sunulan konsültasyon hizmetlerini yetersiz olarak algılama eğilimlerinin arttığı sonucu da yer almaktadır. Diğer bir sonuç ise ebeveynlerin ilkokul ya da ortaokul velisi olmalarına göre ailelere sunulan konsültasyon hizmetlerini bazı maddelerde daha yeterli ya da yetersiz olarak algıladıklarıdır. Buna göre farklılaşmanın olduğu maddelerde ilkokul velilerinin ortaokul velilerine göre sunulan konsültasyon çalışmalarını daha yeterli olarak algıladıkları sonucuna ulaşılmıştır.