Sosyobilimsel Argümantasyona Dayalı Öğretim Yönteminin Özel Yetenekli Öğrencilerin Üstbiliş, Karar Verme Becerileri Ve Argüman Kaliteleri Üzerine Etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Büşra İŞERİ KOBAL

Danışman: Nejla Yürük

Özet:

Bu çalışmanın amacı sosyobilimsel konulara dayalı argümantasyon tabanlı öğrenme yaklaşımının özel yetenekli tanısı almış öğrencilerin üstbiliş yetilerine, karar verme becerilerine ve argümantasyon kalitelerine etkisini incelemektir. Araştırmanın çalışma grubu, özel yetenekli tanısı almış öğrencilere destek eğitimi veren Bilim ve Sanat Merkezi’nde eğitim gören 32 öğrenciden oluşmaktadır. Amaçlı örnekleme yöntemi ile seçilen katılımcılar arasında bireysel yetenekleri fark ettirme programında (BYF 1) yer alan 5.sınıf düzeyinde 20 öğrenci ve özel yetenekleri geliştirici (ÖYG 1) programda olan 7.sınıf düzeyinde 12 öğrenci yer almaktadır. Çalışmada çoklu yöntem (multimethod) metodu kullanılmıştır. Katılımcılara Sperling, Howard, Miller ve Murphy (2002) tarafından geliştirilen Bilişüstü Yeti Ölçeği ve Mann vd. (1998) tarafından geliştirilen Melbourne Karar Verme ölçeği ön test-son test şeklinde uygulanmıştır. Ayrıca beş hafta boyunca argümantasyon uygulamaları yapılmış ve uygulamaya başlamadan önce her bir sosyobilimsel konu içeriğine uygun çalışma (senaryo) kağıtları dağıtılmıştır. Çalışma kağıtlarının sonunda katılımcıların argümantasyon becerilerini ölçmek amacıyla hazırlanmış, sorular yer almaktadır. Bu sorulara verilecek cevaplar Zohar ve Nemet (2002) tarafından geliştirilen ölçeğe göre analiz edileceği için çalışma kağıtlarındaki sorular buna göre düzenlenmiştir. Araştırmacı tarafından hazırlanan senaryo içeriklerinde haftalara göre; yapay zeka, genetiği değiştirilmiş organizmalar, nükleer santraller, insan genom projesi ve organ bağışı sosyobilimsel konuları yer almaktadır. Çalışmada nitel ve nicel analiz yöntemleri eş zamanlı olarak yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre sosyobilimsel konulara yönelik argümantasyon tabanlı öğretim ile birlikte özel yetenekli tanısı almış öğrencilerin üstbiliş ve karar verme becerilerinde uygulamalar sonrasında anlamlı bir artışın olduğu görülmektedir. Aynı zamanda argümantasyon kalitesi puanlarında da haftalara göre artış mevcuttur. İlk haftadan itibaren ortalamanın üstünde olan bu puanlar haftalar ilerledikçe artmaya devam ederek beşinci hafta en yüksek seviyeye ulaşmıştır. Argüman, karşı argüman ve çürütme olarak değerlendirilen argüman yapılarında ise; en yüksek puan ortalaması argüman kısmında, en düşük puan ortalaması ise karşı argüman kısmındadır. Son haftalara doğru her üç argüman yapısında da yüksek seviyeye ulaşıldığı görülmüştür.

Anahtar sözcükler: Sosyobilimsel konular, argümantasyon, üstbiliş, sosyobilimsel konularda karar verme becerisi, argümantasyon kalitesi, özel yetenekliler, Bilim ve Sanat Merkezi.