Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mehmet Emre Eryücel
Danışman: MEHMET GÜNAY
Özet:Bu araştırmada satranç sporcularının düşünme stilleri ile psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişki demografik değişkenler UKD, ELO puanları ile alınan satranç eğitimi bağlamında incelenmiştir. Veriler 2017-2018 yıllarında üniversiteler arası satranç şampiyonasına katılan 54 kadın 147 erkek toplam 201 sporcudan elde edilmiştir. Çalışma ülkemizde satrancın, spor ve eğitim başlığı altında çalışılan ilk çalışma olması bakımından önem taşımaktadır. Bu nedenle alınan satranç eğitimi, UKD ve ELO puanları satranç oynama sıklığı gibi değişkenlerin düşünme stilleri ve psikolojik dayanıklılık ile ilişkisi incelenmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda araştırmada nicel araştırma tekniklerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Sporculara kişisel bilgi formu ve düşünme stilleri ile psikolojik dayanıklılığı ölçen ölçekler uygulanmıştır. Düşünme Stilleri Ölçeği ve Psikolojik Dayanıklılık Ölçeğine ait verilerin istatistiğinde çarpıklık ve basıklık değerlerinin normal dağılım göstermesinden dolayı, ikili gruplarda parametrik testlerden Independent Samples T-Testi, ikiden fazla grupların karşılaştırılmasında ise Tek Yönlü Varyans analizi (Anova) kullanılmıştır, farklılığın hangi gruplardan kaynaklandığının tespit edilmesinde ise Post Hoc testlerden Tukey HSD kullanılmıştır. Düşünme stilleri ile psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişki için ise pearson korelasyon analizi yapılmıştır İstatistiksel analiz SPSS 22 Paket programı kullanılarak yapılmıştır. Anlamlılık düzeyi 0,05 olarak kabul edilmiştir. Araştırmada sporcuların satrancı en çok aile öğrendikleri, erkek katılımcıların daha fazla olduğu sayısal alanda okuyan öğrencilerin daha çok satranca ilgi duydukları tespit edilmiştir. Araştırmada ilginç bir şekilde UKD ve ELO puanları ile değil okulda alınan satranç eğitimi ile düşünme stilleri ve psikolojik dayanıklılık arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Okulda alınan satranç eğitimi çoklu düşünme stilleri ile ilişkili bulunmuştur. Düşünme stillerinin çokluluğu bilişsel gelişimin önemli bir yordayıcısı olarak düşünüldüğünde okullarda satranç eğitiminin profesyonel anlamda yaygınlaştırılmasının faydalı olacağı değerlendirilmektedir.Yine bir antrenör ile çalışmak ile psikolojik dayanıklılık arasında anlamlı ilişkili bulunmuştur. Ayrıca, kuralları kendisi yapan yasama düşünme şekli, farklı kurallar arasında değerlendirme yapan yargılayıcı düşünme şekli, yenilik ve farklılıklara açık olan mevcudu koruma kaygısı olmayan yenilikçi düşünme stili, ayrıntılara önem veren ayrıntıcı düşünme stili, planlarında öncelikler ve sıralamalar yapan hiyerarşik düşünme stili ile psikolojik dayanıklılığın alt boyutu olan sosyal kaynaklar arasında olumsuz yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Kadın katılımcılar ile yürütmeci düşünme ve ayrıntıcı düşünme arasında anlamlı farklılık tespit edilmiştir. UKD VE ELO puanı, okunulan bölüm, satancın ailede öğrenilmesi, satranç oynama sıklığı ve katılımcıların kaç yıldır satranç oynadıkları ile düşünme stilleri ve psikolojik dayanıklılık arasında ise anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Okullarda satranç eğitiminin profesyonel anlamda yaygınlaştırılması, üniversitelerde satranç öğretmenliği bölümlerinin açılması ayrıca satranççılara ilişkin farklı örneklem grupları ile yapılacak çalışmalar faydalı olabilir.