Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ATOOSA HOMAFAR
Danışman: NEVİN ŞANLIER
Özet:Bu araştırma diabetik bireylerde supplement balık yağı tüketiminin antropometrik ölçümleri, kan basıncı, açlık kan bulguları (total kolesterol, trigliserid, HDL-kolesterol, LDL-kolesterol, kan şekeri, insülin), insülin direnci ve duyarlılığı, enerji alımı ve beslenme alışkanlıkları üzerindeki etkilerini araştırmak amacı ile 34 kadın (% 52.03), 31 erkek (% 47.7) olmak üzere toplam 64 Tip II, 34-76 yaş arası diabetik birey üzerinde planlanıp yürütülmüştür. Araştırmaya katılan bireyler 2 ay boyunca hergün 3 kez yemeklerden sonra 1g ve toplam 3 g balık yağı içeren supplement tüketmişlerdir. Araştırmadan elde edilen bilgiler üç aşamada (çalışmanın başlangıcı, 4. haftanın sonu ve 8. haftanın sonunda) toplanmıştır. Bireylerin bireysel bilgileri, beslenme alışkanlıkları hakkındaki bilgiler, antropometrik ölçümleri (vücut ağırlığı, boy uzunluğu, bel ve kalça çevre ölçümleri), bir günlük bireysel besin tüketimleri, enerji, mikro ve makro besin alım miktarları araştırmanın her üç aşamasında da belirlenmiştir. Açlık kan şekeri, insülin ve kan lipid düzeylerinin tayini için de kan örnekleri çalışmanın her üç aşamasında da alınmıştır. Besin tüketimi analizinde NUTRITIONIST III ve sayısal verilerin değerlendirilmesi için SPSS 13.0 programından yararlanarak tekrarlayan varyans analizi ve t-testi kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi ≤0.05 olarak kabul edilmiş ve araştırmadan şu sonuçlar elde edilmiştir: Balık yağı supplementi tüketimi ile Bireylerin antropometrik ölçümleri ve beden kütle indeksleri arasında anlamlı ilişki bulunmamıştır(p≥0.05) ayrıca Balık yağı tüketimi ile erkeklerde sistolik kan basıncında azalma gözlenirken(p≤0.05) kadınlarda hem sistolik hemde diyastolik kan basıncında değişiklik bulunmamiştir(p≥0.05) bireylerin tümünde açlık kan şekeri, insülin düzeyi, insülin direnci ve duyarlılığı arasında da anlamlı değişiklik yoktur(p≥0.05). Kan lipidlerine bakıldığında erkek ve kadınlarda balık yağı tüketimi sonucunda total kolesterol, trigliserid, LDL-kolesterol, LDL-kolesterol / HDL-kolesterol ve kolesterol / HDL-kolesterol düzeylerinde anlamlı azalma bulurken(p≤0.05) HDL-kolesterol miktarında önemli bir değişiklik olmamıştır(p≥0.05). Araştırmanın üç aşamasında da hatırlatma yöntemi ile alınan bireysel enerji ve besin ögesi tüketimlerine göre erkek ve kadınların günlük enerji ve besin ögesi tüketimleri arasında farklılıklar anlamlı bulunmamıştır(p≥0.05),ancak erkek, kadın ve toplam bireyler protein, karbonhidrat, A, E, C, B1, B2, niasin, B6 ve B12 vitaminlerini, demir, fosfor, potasyum ve bakırı DRIzin önerdiği miktardan daha fazla ama D ve E vitaminlerini, folat, pantontenik asit, kalsiyum, potasyum, manganez, çinko, iyot, molibden, selenyum ve biotini daha az tükettikleri saptanmıştır.