Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Faezeh SHAMEL
Danışman: Zeynep Emir
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Egzersizin fiziksel sağlık üzerindeki bilinen faydalarının yanı sıra bilişsel fonksiyonlar üzerinde de olumlu etkileri bulunmaktadır. Bu etkilerin ortaya çıkması için günde 30 dakika egzersiz yapmanın gerekli olduğu rehberlerde belirtilmiştir. Ancak, egzersizi 30 dakika sürdüremeyen bireylerin daha kısa süreli ancak daha sık egzersiz yapmasının bilişsel fonksiyonlar üzerindeki etkisi bilinmemektedir. Bu çalışmanın amacı, gün içinde kısa süreli fakat sık yapılan yürüyüş egzersizinin bilişsel fonksiyonlar, vital bulgular ve egzersiz kapasitesi üzerindeki etkilerini araştırmaktı. Çalışmaya katılan 35 sağlıklı kadın (20-24 yaş) iki gruba rastgele olarak ayrıldı: 17 katılımcı 30 dakika sürekli (30 dakika grubu) ve 18 katılımcı ise günde 3 kez 10’ar dakikalık egzersiz (10 dakika grubu) yaptılar. Her iki grup da haftada 5 gün 6 hafta boyunca maksimum kalp atım hızlarının %60'ında bir koşu bandında yürüdü. Bilişsel fonksiyonların değerlendirilmesi için Stroop Test Color (STC), Stroop Test Word (STW), Stroop Test Word-Color (STWC), Digit Symbol Substitution Test (DSST); kardiyorespiratuar fonksiyonlar için Solunum Frekansı (SF), Kan Basıncı Diyastolik-Sistolik (KBD-KBS), Dinlenme Kalp Atım Hızı (DKAH), Bel Kalça Oranı (BKO), Oksijen Satürasyonu (SaO2) ve 6 Dakika Yürüme Testi (6DYT) uygulandı. Egzersiz öncesi ve sonrası sonuçlar hem gruplar içinde hem de gruplar arasında karşılaştırıldı. Her iki grup da başlangıç özellikleri açısından benzerdi (p>0,05). Grup içi analizler, her iki grupta da STW, STC, DSST, STWC, 6DYT, KBD ve KBS sonuçlarında anlamlı farklılıklar olduğunu ortaya koydu (p<0,05), 30 dakika grubunda bunlara ek olarak BKO’nun da anlamlı olarak değiştiği görüldü (p>0,05). Gruplar arasındaki karşılaştırma sonuçları, BKO hariç tüm parametrelerde egzersiz öncesi ve sonrası arasındaki farkların (delta) benzer olduğunu gösterdi (p>0,05) Bu çalışmanın sonuçları, egzersiz eğitiminin 30 dakika sürekli yapılması ile günde 10’ar dakikalık 3 set halinde yapılmasının, bilişsel fonksiyonları, vital bulguları ve egzersiz kapasitesini benzer şekilde etkilediğini gösterdi. Sadece BKO’daki azalmanın, 30 dakika sürekli egzersiz grubunda daha fazla olması, bu grupta fiziksel performansın daha uzun süreli olmasının daha fazla lipid mobilizasyonu sağlamasından kaynaklanmış olabilir. Sonuç olarak, çeşitli nedenlerle 30 dakikalık sürekli egzersiz seansını tamamlayamayan bireylerin, daha kısa süreli ancak sık yapılan seanslarla benzer bilişsel ve kardiyorespiratuar faydalar elde edebilecekleri önerilir.
Anahtar Kelimeler : Egzersiz Süresi, Egzersiz Sıklığı, Egzersiz Eğitimi, Bilişsel Fonksiyon, Kardiyorespiratuar Sistem