Coğrafya öğretiminde kum masaları kullanımının nitel açıdan incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: VOLKAN AYDOĞDU

Danışman: ÜLKÜ ESER ÜNALDI

Özet:

Araştırmanın amacı; temelinde görselliğe dayanan coğrafya öğretiminde, bu ihtiyacı karşılayabilecek kum masaları ile beşeri ve fiziki coğrafya unsurları, olayları ve durumlarının, öğrencilerce en doğru şekilde ve en doğru yaklaşımla kavranmasını sağlamaktır. Bu araştırma, çalışma içeriğine uygun olarak nitel araştırma metodu içerisinde yer alan eylem araştırması desenine göre dizayn edilmiştir. Araştırma kapsamında veriler yapılandırılmamış formlar ve fotoğraflama yöntemi ile toplanmıştır. Araştırma tipik örnekleme uygun olduğunu tespit ettiğimiz Ankara ili Mamak ilçesi sınırları içerisinde bulunan orta öğretim kurumlarından birinde gerçekleştirilmiştir. Okulun Anadolu lisesine yeni dönüşmüş olmasına bağlı olarak 9., 10. ve 11. sınıflar seviyesinde hem Anadolu lisesi öğrencileri hem de genel lise öğrencilerinden oluşan toplam 123 öğrenciyle çalışma imkanı bulunmuştur. Uygulamalar sonrası öğrencilerin görüşleri yapılandırılmamış formlar üzerinde yapılan içerik analizleri ve betimleme analizleriyle tespit edilmiş, ayrıca çok sayıda fotoğrafla bu analizler desteklenmiştir. İçerik analizlerinde kod listeleri ve temalar oluşturulmuş, süreç içerisinde gerekli görüldüğü için kod ve temalarda revizyona gidilmiştir. Kum masası çalışmaları için yapılan içerik analizi sonucu toplam kod frekanslarının %90,7 sini olumlu kodların, %9,3'nü ise olumsuz kodların oluşturduğu görülmüştür. Böylece öğrencilerin çoğunluğunun kum masasıyla yapılan çalışmaları olumlu bulduğu ve desteklediği sonucuna ulaşılmıştır. vii Anadolu ve genel lise öğrenci gruplarının kum masası ile yapılan çalışmalara ilişkin görüşleri karşılaştırıldığında her iki grubun da büyük bir oranda çalışmaları benzer şekilde değerlendirdiği tespit edilmiştir. Betimsel analizlerde ise, kum masasıyla yapılan uygulamalarda öğrencilerin coğrafya dersini daha iyi anladıkları, zevkli buldukları, coğrafya dersinden sıkılmadıkları sonucu ortaya çıkmıştır. Kum masasıyla yapılacak çalışma öncesinde 10-15 kişilik öğrenci grupların oluşturulmasının, kumun kullanılmadan önce yıkanmasının çalışmanın verimliliğini artıracağı sonucuna ulaşılmıştır. Yine araştırmamızda öne çıkan bir diğer sonuç ise, oldukça kolay bulunabilecek malzemelerle bir dersin daha anlaşılır hale gelebileceği gerçeğidir.