Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SULTAN ÖZKAN ŞAT
Danışman: Şengül Yaman Sözbir
Özet:
Bu araştırma gebelere yönelik Roy’un Adaptasyon Modeli’ne göre oluşturulan mobil sağlık uygulaması aracılığı ile yapılan hemşirelik bakımının postpartum uyuma etkisinin belirlenmesi amacıyla yapılan; tek merkezli, paralel grup randomize kontrollü deneysel bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini 31’i deney grubu, 31’i kontrol grubunda olmak üzere toplam 62 kadın oluşturmuştur. Araştırma kapsamında Roy Adaptasyon Modeli temel alınarak gebelik, doğum ve doğum sonu süreçlere ilişkin bilgi ve videolar içeren, deneyim paylaşımı yapma ve uzmana soru sorma özelliği bulunan “Anneliğe Hazırlanıyorum” isimli bir mobil uygulama geliştirilmiştir. Deney grubundaki kadınlar hastanede verilen rutin bakıma ek olarak gebeliğin 32-34. haftasından itibaren postpartum altıncı haftaya kadar mobil sağlık uygulamasını kullanmıştır. Kontrol grubundaki kadınlara ise hastanede verilen rutin bakım uygulanmıştır. Araştırma süreci her bir katılımcı için ortalama 12-14 hafta sürmüştür. Postpartum Kendini Değerlendirme Ölçeği postpartum 10.günde ve postpartum altıncı haftada hem deney grubuna hem de kontrol grubuna uygulanmıştır. Ayrıca deney grubuna postpartum altıncı haftada Mobil Uygulama Kullanılabilirlik Ölçeği, Mobil Uygulama Kullanma İsteklilik Ölçeği ve Mobil Uygulama Kullanma Sadakati Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin analizinde; Bağımsız Gruplarda t testi, Bağımlı Gruplarda t testi, Doğrusal Karma Etki Modeli ve çoklu karşılaştırma testi olarak LSD testi kullanılmıştır. Çalışmada Postpartum Kendini Değerlendirme Ölçeği toplam puan ortalamasının ve alt ölçeklerden olan partnerlerin bebek bakımına katılıma bakışları, doğum deneyiminden memnuniyet, annelik görevleriyle başa çıkmada güce güvenmek, annelik ve yenidoğan bakımından memnunluk, aile ve arkadaşların annelik için desteği puan ortalamalarının postpartum 10. günde ve postpartum altıncı haftada deney grubunda kontrol grubuna göre anlamlı olarak azaldığı saptanmıştır (p<0,05). Annelik görevleriyle başa çıkmada güce güvenmek alt ölçeği ve annelik ve yenidoğan bakımından memnunluk alt ölçeği puan ortalamaları grup-zaman etkileşimi açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermektedir (p<0,05). Çalışma sonucunda Roy Adaptasyon Modeli’ne göre geliştirilmiş olan mobil sağlık uygulaması kullanımının kadınlarda postpartum uyumu artırdığı ve altıncı haftaya kadar uyumun sürdürülmesinde etkili olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Mobil sağlık, Mobil uygulamalar, Postpartum bakım, Psikososyal uyum, Hemşirelik modeli, Roy Uyum Modeli