Türkiye'deki kent içi raylı ulaşım sistemlerinin performanslarının veri zarflama analizi ile karşılaştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: MAHSA MASOUMI

Danışman: EBRU VESİLE ÖCALIR AKÜNAL

Özet:

Toplu taşıma türleri arasında kent içi raylı sistemler, daha rahat, güvenilir, temiz enerji kullanımı ve sonucunda daha az hava kirliliği, yüksek taşıma kapasitesi ve hızlı erişim sağlamaları sebebiyle gitgide daha fazla tercih edilmektedir. Bütün bu olumlu özelliklerine karşılık kent içi raylı sistemler oldukça yüksek maliyetli yatırımlar gerektirmekte ve bu yüzden de planlamanın ve uygulamanın en iyi şekilde gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada önce dünyadaki bazı önemli metropollerin metro sistemlerinin performansları değerlendirilmiş daha sonra da Türkiye'de işletmede olan kent içi raylı sistemlerin (metro, HRS, tramvay) performansları üzerine bir karşılaştırılmalı değerlendirme yapılmıştır. Ayrıca sadece tramvay sistemi kullanan kentler de kendi aralarında değerlendirilmiştir. Performans analizi, Veri Zarflama Analizi yöntemi gerçekleştirilmiştir. Uygulamada kullanılan veri seti Türkiye'deki raylı sistem işletmesine sahip Büyükşehir Belediyeleri'nin Ulaşım Dairesi Başkanlıklarından, web sayfalarından ve ilgili literatürden toplanmıştır. Uygulama sonucunda çalışmaya konu olan her bir kentin raylı ulaşım sisteminin etkinlik değeri bulunmuştur. Elde edilen sonuçlara bakıldığında dünya örneklerinde Moskova ve Delhi'de, Türkiye'de ise İstanbul ve Eskişehir kentlerinde raylı sistem performanslarının etkin olduğu, sadece tramvay sistemlerinin karşılaştırılmasında ise Türkiye'de İstanbul ve Bursa kentlerinin etkin oldukları değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda, etkin olmayan kentler için tavsiye edilen iyileştirme önerileri sunulmuştur.