Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, HEMŞİRELİK ANA BİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Feride ERCAN
Danışman: Satı Demir
Özet:
Araştırmanın amacı, tanımlayıcı nitel çalışma kapsamında odak grup görüşmesi aracılığıyla hemşirelik öğrencilerinin sosyal anksiyete deneyimlerinin belirlenmesidir. Araştırma Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü ve Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi ikinci ve üçüncü sınıf öğrencileri ile Kasım 2019–Mart 2020 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmada ölçüt örnekleme kapsamında Liebowitz Sosyal Kaygı Ölçeği uygulanan öğrenciler (N=666) arasından orta veya belirgin düzey sosyal anksiyetesi olanlar belirlenmiş ve basit tabakalı randomizasyon yöntemi ile gruplara atanmıştır. Her bir grupta 6-7 öğrenci (n=25) olacak şekilde toplam dört odak grup görüşmesi (her iki kurumdan ikişer olmak üzere) gerçekleştirilmiştir. Odak grup görüşmelerinde araştırmacılar tarafından hazırlanan odak grup görüşme formu kullanılmıştır. Görüşmeler 81-97 dakika sürmüştür. Verilerin analizinde “Betimsel Analiz” yöntemi ve NVivo 12 nitel veri analizi programı kullanılmıştır. Araştırma, Kalitatif Araştırma Raporlama Konsolide Kriterleri Kontrol Listesi’ne göre yapılandırılmş ve raporlandırılmıştır. Görüşme verilerinde benzer özelliklere sahip öğrenci görüşleri aynı kategoriler altında toplanmış ve aralarındaki ilişkiler incelenerek alt temalar belirlenmiştir. Alt temalar arasındaki ilişkiler incelenerek temalara ulaşılmıştır. Öğrencilerin sosyal anksiyete deneyimlerine ilişkin bulgular dört tema altında kavramlaştırılmıştır: “Sosyal anksiyetenin anlamı”; “Hayatımın kontrolü sosyal anksiyetede”; “Başetme özellikleri”; “Değişimle ulaşılması hedeflenenler”. Çalışmamızda öğrenciler sosyal anksiyeteyi kendini ifade edememe ve odak noktası olunduğunda hissedilen yoğun endişe olarak deneyimlemektedir. Öğrencilerin yaşadıkları sosyal anksiyete beraberinde engellenme, başkalarının düşüncelerini aşırı önemseme, kendine eleştirel yaklaşım ve geleceği planlayamama zorluklarını getirmektedir. Sosyal anksiyete ile başetmede öğrenciler daha çok güvenlik sağlayıcı davranışlara (fark edilmemeye çalışma, kaçınma, arkadaşını yanında bulundurma, girişken arkadaş seçimi) yönelmektedir. Öğrencilerin yaşanılan sosyal anksiyeteye ilişkin değiştirmek istedikleri özellikleri, kendini kabul etme ve iletişim becerilerini etkili kullanabilmedir. Araştırmanın odak grup görüşmesi ile yapılması öğrencilerin kendilerini ifade etmesi konusunda uyarıcı olmuştur. Bu doğrultuda, sosyal anksiyeteye erken dönemde müdahale edilebilmesi için tanılama ve psikososyal müdahale çalışmalarının planlanması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler
Sosyal anksiyete, hemşirelik öğrencileri, deneyim, odak grup