Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Özer YILDIZ
Danışman: Özbay Güven
Özet:Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin, beden eğitimi dersine yönelik tutumları ve karşılaştıkları problemleri belirlemek ve kişisel bilgilerinden elde edilen bağımsız değişkenlere göre, tutum ve problemlerinin farklılaşıp farklılaşmadığını karşılaştırarak incelemektir. Araştırma, nicel ve nitel araştırma desenleri ile değerlendirilmiştir. Araştırmanın nicel bölümünde, mevcut durumu ortaya çıkarmayı amaçlayan betimsel ve taramaya yönelik bir yöntem, nitel bölümünde ise görüşme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2006-2007 eğitim-öğretim yılında Ankara il merkezindeki 8 merkez ilçede, 532 resmî ilköğretim okulunda görev yapan 9174 sınıf öğretmeni, araştırmanın nicel bölümünün örneklemini, 53 ilköğretim okulunda görev yapan 984 sınıf öğretmeni, nitel bölümünün örneklemini ise 12 sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama araçları olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu, Sınıf Öğretmenlerinin Beden Eğitimi Dersi Tutum Ölçeği (SÖBEDTÖ), Sınıf Öğretmenlerinin Beden Eğitimi Dersi Problem Ölçeği (SÖBEDPÖ) ve Görüşme Formu kullanılmıştır. Araştırmanın nicel bölümünde, Sınıf Öğretmenlerinin Beden Eğitimi Dersi Tutum Ölçeği ve Sınıf Öğretmenlerinin Beden Eğitimi Dersi Problem Ölçeğinden elde edilen verilerin değerlendirilmesinde, istatistiksel yöntem olarak frekans, yüzde dağılımları, bağımsız gruplar için t-Testi, bağımsız gruplar için tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Ayrıca tek yönlü varyans analizi (ANOVA)znde, birimler arası farkların hangi gruplar arasında olduğunu bulmak amacıyla da Tukey HSD ve Dunnett C testi uygulanmıştır. Analizlerde anlamlılık düzeyi 0.05 olarak alınmıştır. Araştırmanın nitel bölümünde toplanan veriler, nitel araştırmanın içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırmanın nicel bölümünün sonuçlarına göre; erkek sınıf öğretmenlerinin, kadın sınıf öğretmenlerine göre; 30 yaş ve üstü sınıf öğretmenlerinin, 29 yaş ve altı sınıf öğretmenlerine göre; kıdemli sınıf öğretmenlerinin, kıdemsiz sınıf öğretmenlerine göre; eğitim enstitüsü mezunu sınıf öğretmenlerinin, eğitim yüksek okulu, eğitim fakültesi ve diğer fakültelerden mezun sınıf öğretmenlerine göre; ön lisans mezunu sınıf öğretmenlerinin, lisans mezunu sınıf öğretmenlerine göre; daha fazla egzersiz yapan sınıf öğretmenlerinin, daha az egzersiz yapan ve hiç egzersiz yapmayan sınıf öğretmenlerine göre beden eğitimi dersine yönelik daha olumlu tutuma sahip oldukları ve daha az problemle karşılaştıkları belirlenmiştir. Beden eğitimiyle ilgili sertifikaya sahip olan sınıf öğretmenlerinin, sertifika sahibi olmayan sınıf öğretmenlerine göre; beden eğitimine yönelik hizmet içi eğitim alan sınıf öğretmenlerinin, hizmet içi eğitim almayan sınıf öğretmenlerine göre beden eğitimi dersine yönelik daha olumlu tutuma sahip oldukları tespit edilmiştir. Görev yaptıkları okulların bulunduğu çevrenin sosyal gelişmişlik düzeyine göre, orta gelişmiş düzeydeki okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin, gelişmiş ve gelişmemiş düzeydeki okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerine göre beden eğitimi dersinde daha az problemle karşılaştıkları görülmüştür. Araştırmanın nitel bölümünün sonuçlarına göre; sınıf öğretmenlerinin beden eğitimi dersinin çok gerekli bir ders olduğu konusunda fikir birliği içinde oldukları, ancak beden eğitimi dersini yürütebilecek bilgi ve donanıma sahip olmadıklarından, bu dersi verimli bir şekilde işleyemedikleri, bu nedenle de dersin amacına ulaşamadığı belirlenmiştir. Sınıf öğretmenlerinin, beceri ve ilgi yetersizliği, kıyafet sorunu, diğer derslerde yetiştirmek zorunda oldukları yoğun bir program olması ve çocukların akademik başarılarının öncelik taşıması gibi nedenlerle, beden eğitimi dersinde genelde önemli görülen dersleri işledikleri tespit edilmiştir. Sınıf öğretmenlerinin beden eğitimi dersinde karşılaştıkları en önemli problemler, okullarda spor salonunun olmaması veya spor salonu olanlarında yeterince kullanılamaması, okul bahçelerinin bu dersin yapılabilmesi için uygun olmaması, araç-gereç ve malzeme eksikliğinin olması ve bu dersi yürütebilecek bilgi ve uygulama düzeylerinin yetersiz olması olarak saptanmıştır. Sınıf öğretmenlerinin yükseköğrenimleri sırasında almış oldukları beden eğitimine yönelik derslerin, ilköğretim I. kademede beden eğitimi derslerini yürütebilecek kadar yeterli olmadığı belirlenmiştir.