Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Merve Nur GÜN
Danışman: Sevil Güler
Özet:
Bu araştırma, COVID-19 pandemisi sürecinde aktif olarak çalışan hemşirelerde vicdan algısı, vicdan stresi ve tükenmişlik arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla tanımlayıcı, kesitsel ve ilişki arayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Türkiye sınırları içinde pandemi sürecinde COVID-19 tanılı hastaların izlendiği acil servis, yoğun bakım servisleri ve yataklı servislerinde en az 5 aydır aktif çalışan, COVID-19 pandemisi sürecinde ücretsiz izin kullanmayan, çalışmaya gönüllü olarak katılan 354 hemşire oluşturmuştur. Araştırmanın verileri Hemşire Bilgi Formu, Vicdan Algısı Ölçeği (VAÖ), Vicdan Stresi Ölçeği (VSÖ) ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği (MTÖ) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Pearson korelasyon analizi, ki kare, bağımsız örneklem t testi, tek yönlü varyans analizi, Levene, Bonferroni, Tamhane’s T2 testleri ile model testi için path analizi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan hemşirelerin VAÖ puan ortalaması 60,33±12,51, VAÖ duyarlılık alt boyut puan ortalaması 52,13±12,51, VAÖ otorite alt boyut puan ortalaması 8,20±2,80, VSÖ puan ortalaması 83,85±40,64, MTÖ Duygusal Tükenme alt boyut puan ortalaması 21,19±8,33, MTÖ kişisel başarı alt boyut puan ortalaması 20,65±5,27 ve MTÖ Duyarsızlaşma alt boyut puan ortalaması 7,47±4,32’dir. VAÖ puanı ile VSÖ ve MTÖ Kişisel Başarı alt boyut puanı arasında pozitif yönde, MTÖ Duyarsızlaşma alt boyut puanı arasında negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmaktadır (p<0,05). Path modeline göre VAÖ’nin, VSÖ ve MTÖ Kişisel Başarı alt boyut puanları üzerinde pozitif, MTÖ Duyarsızlaşma alt boyut puanları üzerinde negatif, VSÖ’nin MTÖ Duygusal tükenme, MTÖ Duyarsızlaşma alt boyut puanı üzerinde pozitif, MTÖ Kişisel Başarı alt boyut puanın MTÖ Duygusal Tükenme ve MTÖ Duyarsızlaşma alt boyut puanı üzerinde negatif bir etkisi bulunduğu belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda; hemşirelerin vicdan algısına, vicdan stresine ve yaşadıkları vicdan temelli tükenmişliğe farkındalık oluşturulması, hasta bakım kalitesinin arttırılmasına yarar sağlaması açısından hemşirelerin bu konuda güçlendirilmesi ve psikolojik sağlamlıklarının desteklenmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler : COVID-19, Hemşirelik, Psikiyatri hemşireliği, Tükenmişlik, Vicdan algısı, Vicdan stresi, Vicdan