Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mohammed Ahmed SİTAH
Danışman: FATMA NUR BARAN AKSAKAL
Özet:Bu çalışmada Ankara da iki aile sağlığı merkezi ne başvuranlarda 18 yaş üstü reçetesiz ilaç kullanımı sıklığı ve ilgili faktörlerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma, tanımlayıcı tiptedir. Gölbaşı Toplum Sağlığı Merkezi ne bağlı Seğmenler ve 1 No lu Aile Sağlığı Merkezleri ne herhangi bir nedenle başvuran 18 yaş üstü kişiler üzerinde yapılmıştır. Çalışmaya toplam 144 kişi gönüllü olarak katılmıştır. Görüşmeler 2 Mart 2015 da başlayıp 13 Mart 2015 da sona ermiştır. Araştırmada veri kaynağı olarak kullanılan anket formu; iki bölüm ve 28 sorudan oluşmaktadır. Anket formları yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Elde edilen verilerin istatistiksel analizleri SPSS 20,0 paket programı ile yapılmıştır. Tanımlayıcı istatistiklerle birlikte istatistiksel yöntem olarak Ki-kare testi kullanılmıştır. Veriler; ortalama(±), standart sapma, frekans dağılımı ve yüzde olarak sunulmuştur. İstatistiksel anlamlılık değeri p<0.05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Araştırmaya katılanların %58,2 si kadın ve 47,8 si erkektir, %78,5 i evli, çoğunluğu ev hanımı ve lise mezunudur. Katılımcıların yaş ortalaması 38,4±12,7, ortancası 36,5 olarak bulunmuştur. Kişilerin yarısından fazlasının evlerinde ilaç bulundurduğu, bu ilaçların en çok ağrı kesici-ateş düsürücü olduğu ve bu ilaçların doktordan, tanıdıklardan ve eczacıdan temin edildiği saptanmıştır. Kişilerin çoğunun(%65,7) hasta olduklarında ilk olarak doktora başvurduğu, yarısından fazlasının doktora danışmadan ilaç kullanmadığı, doktora danışmadan en çok kullanılan ilacın ağır kesici-ateş düşürücü olduğu gözlenmiştir. Katılımcıların onda birinden fazlasının yakınların tavsiyesiyle ilaç kullandığı ve beşte birinin kendisine iyi gelen ilacı başkasına tavsiyede bulunduğu saptanmıştır. %23,2 i reçetesiz ilaç kullanımını doğru bulduğunu belirtmiştir. Kişilerin dörtte birinin ilacın yan etkilerini yaşadığı, dörtte üçünün yan etki yaşadığında doktora başvurduğu, %33,9 unun ilacın prospektüsünü okumadığı saptanmıştır. Kişilerin yarısından fazlasının ilacın tavsiye edilen dozunu okuduğu saptanmıştır. Katılımcıların dörtte üçünden fazlasının reçetesiz ilacı kullandıktan sonra iyileştiği, doktora gitmeye vakit bulamama, muayene ve tetkik ücret vermek istememe ve daha önceki benzer durumlarda doktorun vermiş olduğu ilacı kullanma gibi nedenlerden dolayı reçetesiz ilaç kullanımının arttığı saptanmıştır. Öneriler: Doktor ve eczacı tarafından hastalara ilaçların nasıl, hangi dozda, hangi sıklıkta, ne kadar süre kullanılacağı ve hangi koşullarda saklanacağı tam olarak anlatılmalı ve anlatılanlar hastalar tarafından eksiksiz olarak uygulanmalıdı