Otizmli, zihinsel engelli ve normal gelişime sahip çocuğu olan annelerin fiziksel aktivite seviyesi, ebeveyn stresi, yaşam doyumu, yorgunluk şiddeti ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının karşılaştırılması ve ilişkilerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mesut IŞIK

Danışman: Selda Başar

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu çalışmanın amacı otizmli, zihinsel engelli ve normal gelişim gösteren çocuğa sahip annelerin fiziksel aktivite seviyesi, ebeveyn stresi, yaşam doyumu, yorgunluk şiddeti ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını karşılaştırmaktır. Bu kapsamda Trabzon ilinde özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine devam eden Otizmli (n=60), zihinsel engelli (n=60) ve normal gelişime sahip (n=60) çocuğu olan 180 anne dahil edildi. Katılımcıların fiziksel aktivite seviyeleri Uluslar arası Fiziksel Aktivite Anketi Kısa Form (UFAA-KF), ebeveyn stresi Ebeveyn Stres İndeksi Kısa Form (ESİ KF), yaşam doyumu Yaşam Doyum Ölçeği (YDÖ), yorgunluk seviyesi Yorgunluk Şiddet Ölçeği (YŞÖ) ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II (SYBDÖ II) ile değerlendirildi. Grupların UFAA-KF sonuçları arasında anlamlı fark olmadığı belirlendi (p˃0,05). OSB’li ve zihinsel engelli çocukların annelerinin ESİ-KF ve YŞÖ puanlarının normal gelişim gösteren çocukların annelerinden anlamlı şekilde daha yüksek bulundu (p˂0,05). YDÖ ve SYBDÖ II puanlarında ise normal gelişim gösteren çocukların annelerinin OSB’li ve zihinsel engelli çocukların annelerine göre anlamlı şekilde daha yüksek puan aldığı görüldü (p˂0,05). OSB’li ve zihinsel engelli çocukların annelerinin UFAA-KF, ESİ-KF, YDÖ, YŞÖ ve SYBDÖ II puanları benzer bulundu (p˃0,05). Değerlendirme sonuçlarına göre OSB’li ve zihinsel engelli çocukların annelerinin fiziksel aktivite seviyeleri normal gelişim gösteren çocukların anneleriyle benzerdi. OSB’li ve zihinsel engelli çocukların annelerinin normal gelişim gösteren çocukların annelerine göre ebeveyn stres seviyelerinin ve yorgunluk seviyelerinin daha yüksek, yaşam doyumlarının ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının daha düşük olduğu tespit edildi. OSB’li ve zihinsel engelli çocukların annelerinin ebeveyn streslerini ve yorgunluklarını azaltmaya, yaşam doyumu ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını artırmaya yönelik uygulamaların geliştirilmesini öneriyoruz.

Anahtar Kelimeler : Otizm Spektrum Bozukluğu, Zihinsel Engel, Fiziksel Aktivite, Stres, Yorgunluk