Beyşehir Gölü'ne dökülen akarsulardaki lokal endemik balık türü Cobitis bilseli (Battalgil, 1942)'nin koruma biyolojisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: NEZİHA YAĞMUR DİKER

Danışman: SELAMİ CANDAN

Özet:

İç Anadolu kapalı havzasında yer alan Beyşehir Gölü endemizim açısından önemli bir bölgedir. Göle bırakılan, önce Sander lucioperca (Linnaeus, 1758), sonra Carassius carassius (Linnaeus 1758) gibi egzotik veya Türkiye'nin farklı bölgelerinden getirilip atılmış türlerin balık faunası üzerine olumsuz etkileri bilinmektedir. Gölde bulunan endemik türlerden en önemlisi olan ve sadece Beyşehir Gölü'ne özgü (lokal endemik) Cobitis bilseli (Battalgil, 1942)' nin populasyon yoğunluğunun saptanması için belirlenen 2 istasyonda 50 m'lik bir bölgenin belirli bir süre elekroşok cihazı kullanılarak balıkların bayıltılması sonucu yakalama yöntemi ile birey sayımı yapılmıştır. Toplamda 26 birey yakalanmış olup sayımı ve ölçümü yapılan balıklar tekrar geri bırakılarak yaşamlarına devam etmeleri sağlanmıştır. Toplanan doku örneklerinden DNA izole edilmiş ve mitokondrideki sitokrom b gen bölgesi Polimeraz zincir reaksiyonu yöntemi ile çoğaltılmıştır. Sonrasında gen bölgesinin dizi analizi yapılmıştır. Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde BioEdit, Chromas lite, DnaSP ve Arlequin programları kullanılmıştır. Buna göre Tajima's D değeri -1.40 ve Fu's Fs değeri -0.048 olarak elde edilmiştir. Bu veriler ışığında populasyonun ortama yabancı türler sokulması nedeniyle darboğaz etkisinde kalarak birey sayısı ve genetik çeşitliliğinde azalma olduğunu saptanmıştır. Günümüze kadar populasyonun birey sayısını arttırarak büyüme gösterdiğini ancak genetik çeşitliliğinin az olduğunu kabul etsek de daha kesin sonuçlar için populasyonun birey sayısı ve genetik çeşitlilik açısından izlenmeye devam edilmesi gerekmektedir.