Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, HEMŞİRELİK ANA BİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BANU CİHAN ERDOĞAN
Danışman: Zehra Göçmen Baykara
Özet:
Bu araĢtırma periferik intravenöz kateter bakımı algoritması eĢliğinde verilen eğitimin flebit ve
infiltrasyon insidansına etkisinin belirlenmesi amacıyla müdahale çalıĢması olarak yapılmıĢtır.
AraĢtırma, 01 Kasım 2019-01 Nisan 2020 tarihleri arasında Sağlık Bilimleri Üniversitesi DıĢkapı
Yıldırım Beyazıt Eğitim ve AraĢtırma Hastanesi Beyin Cerrahi Kliniği ve Ara Yoğun Bakım
Ünitesinde yatan 190 hasta ve 19 hemĢire ile yürütülmüĢtür. Periferik Ġntravenöz Kateter Bakımı
Algoritması ve veri toplama formları geliĢtirildikten sonra araĢtırma 3 aĢamada gerçekleĢmiĢtir. Ġlk
aĢamada, periferik intravenöz kateter komplikasyonlarından flebit ve infiltrasyon prevalansı
değerlendirilmiĢtir. 2. aĢamasında, Periferik Ġntravenöz Kateter Bakımı Algoritması eĢliğinde
eğitim ve danıĢmanlık hizmeti verilmiĢtir. Son aĢamada, flebit ve infiltrasyon insidansı
değerlendirilmiĢtir. Verilerin toplanmasında Hastalara ĠliĢkin Veri Toplama Formu, Periferik
Ġntravenöz Kateter Bakımı Takip Formu, HemĢirelere ĠliĢkin Veri Toplama Formu, HemĢirelerin
Periferik Ġntravenöz Kateter Bakımına ĠliĢkin Bilgi Formu, DanıĢmanlık Ġzlem Formu ve Periferik
Ġntravenöz Kateter Bakım Algoritmasına Yönelik Değerlendirme Formu kullanılmıĢtır.
AraĢtırmanın uygulanabilmesi için etik komisyondan ve uygulamanın yapıldığı kurumdan yazılı
izin alınmıĢtır. AraĢtırmaya katılan hastalardan ve hemĢirelerden aydınlatılmıĢ onam alınmıĢtır.
Verilerin değerlendirilmesinde Student‟s t, Mann Whitney U, Fisher'in kesin sonuçlu olasılık,
Süreklilik düzeltmeli Ki-Kare, Pearson'un Ki-Kare, Cochran‟ın Q, Friedman, McNemar, Dunn-
Bonferroni Testleri kullanılmıĢtır. AraĢtırma sonucunda hemĢirelerin test puanları, eğitim sonrası
eğitim öncesine göre anlamlı derecede yüksek bulunmuĢtur (p<0,001). Flebit geliĢme oranları,
eğitim sonrasında eğitim öncesine göre klinik olarak düĢük bulunmasına rağmen istatistiksel olarak
anlamlı bir fark bulunmamıĢtır (p=0,071). Ġnfiltrasyon geliĢme oranları ve dereceleri, eğitim
sonrasında eğitim öncesine göre klinik olarak düĢük bulunmasına rağmen istatistiksel olarak
anlamlı bir fark bulunmamıĢtır (p=0,347, p=0,200). Flebit geliĢme dereceleri, eğitim sonrası eğitim
öncesine göre anlamlı derecede düĢük bulunmuĢtur (p=0,032). Sonuç olarak, Periferik Ġntravenöz
Kateter Bakımı Algoritması eĢliğinde verilen eğitimin hemĢirelerin bilgi düzeylerinin artmasında
ve flebit derecelerinin azaltılmasında etkili olduğu bulunmuĢtur. Bu sonuçlar doğrultusunda
hemĢirelere kanıt temelli klinik uygulama klavuzlarına dayalı periferik intravenöz kateter bakımı
eğitiminin verilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler : HemĢirelik bakımı, Periferik Ġntravenöz Kateter, Algoritma, Flebit,
Ġnfiltrasyon