Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Öğrenci: TÜLAY ŞAHİN
Danışman: HATİCE PAŞAOĞLU
Özet:CCI4 tipik bir toksik ajandır ve toksik etkisi serbest radikal üretimi ile olmaktadır. Bu çalışmada CCl4 verilen ratların kalp dokularında serbest radikal metabolizmasında rol alan antioksidan enzimlerden süperoksit dismutaz (SOD), glutatyon peroksidaz (GPx), glutatyon-s-transferaz (GST) ve katalaz (CAT) enzim aktiviteleri, kalp dokularındaki glutatyon (GSH) seviyeleri ile lipit peroksidasyon ürünü olan malondialdehit düzeyleri araştırılmıştır. Çalışmada 250-300 gr ağırlığında, wistar albino cinsi toplam 20 adet erkek rat kullanılmış, ratlar rastgele iki eşit gruba ayrılmıştır.Grup I (Kontrol grubu) ratlara 8 hafta boyunca standart rat diyeti verilmiştir. Grup II (CCl4 grubu) ratlara CCl4, haftada 3 kez olmak üzere ,8 hafta boyunca 0.3ml/kg (1. hafta), 0.7ml/kg (2. hafta) ve 6 hafta boyunca da 1 ml/kg CCl4 artan dozlarda intraperitoneal olarak verilmiştir. Sekiz hafta sonunda ratlar anestezi altında feda edilerek kalp dokuları çıkartılmıştır. Kalp dokusu üzerine CCl4 ün muhtemel oksidan etkisi ile kalp dokusunun antioksidan savunma sistemi, enzimatik ve histopatolojik olarak incelenmiştir. Çalışmamızda CCl4 grubunda GPx ve SOD enzim aktiviteleri kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı derecede artarken (p<0.05 ve p<0.05) , GST ve CAT enzim aktivitesi kontrol grubuna göre azalmıştır. Ancak bu azalma istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p>0.05 ve p>0.05). Kalp dokusu GSH ve MDA düzeylerinin CCI4 grubunda kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde arttığı gözlenmiştir (p<0.05 ve p<0.05). Bu verilere paralel olarak CCl4 grubunda kontrol grubuna göre histopatolojik olarak bazı değişiklikler gözlenmiştir. Spearman korelasyon analizi sonuçlarına göre doku MDA düzeyi artarken, GPx ve SOD aktivitesi artmıştır. Üçü arasında güçlü pozitif korelasyon görülmüştür. Doku GSH düzeyi ile doku SOD aktivitesi arasında güçlü pozitif korelasyon bulunmuştur. Doku GSH düzeyi artarken, doku SOD aktivitesi artmıştır ve aralarında güçlü bir pozitif korelasyon görülmüştür. Doku GPx aktivitesi ile doku CAT aktivitesi arasında zayıf bir negatif korelasyon saptandı. Doku GPx aktivitesi artarken doku CAT aktivitesi azalmıştır. Kalp dokusu GPx aktivitesi ile doku SOD aktivitesi arasında güçlü bir pozitif korelasyon vardır.Yine doku GST ve doku CAT aktiviteleri arasında güçlü pozitif korelasyon görülmüştür.Doku GST aktivitesi azalırken, doku CAT aktivitesi de azalmıştır. Çalışmamızda kontrol grubuna göre CCl4 verilen grupta kalp dokusu MDA düzeylerindeki artışın, CCl4 aracılı oksidatif stres geliştiğinin bir göstergesi olduğunu düşünmekteyiz. Kalp dokusunda CAT aktivite düzeyinin düşük olması, kalp dokusunda hidrojen peroksidin arttığını göstermez. Çünkü çalışmamızda GSH ve GPx düzeyi yüksek bulunmuştur. GSH-Px enzimi peroksitleri temizlemek için hidrojen donörü olarak GSH a ihtiyaç duymaktadır. Hem GSH ın hem de GSH-Px ın CCl4 kullanılan grupda artmış olması, GSH sentezinde rol alan ve (-) feedback ile GSH sentezini kontrol altında tutan glutatyon sentetaz enziminin aktivitesinin artmış olabileceğini düşündürmektedir. Antioksidan enzim aktivitelerinin artmış olması, histopatolojik incelemede sadece orta dereceli hasar görülmesi; kalp dokusunun CCI4 ün oluşturduğu oksidatif strese karşı oluşan güçlü ve etkili mekanizmaları içerdiğini düşündürmektedir.