Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NURAY DOĞANKOLLU
Danışman: Meryem Selvi
Özet:
Bu çalışmada küresel ısınmaya yönelik araştırmalara ilişkin mevcut durumun, 2009-2020 yılları arasında yapılan araştırma sonuçlarından yola çıkarak meta-sentez yöntemi ile incelenmesi amaçlanmıştır. Dâhil etme ve hariç tutma kriterleri belirlenerek Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanında yer alan 10 lisansüstü tez araştırmaya dâhil edilmiştir. Çalışmada, küresel ısınma konusunda ilgili literatür taranmış, meta-sentez yoluyla bulgular detaylı şekilde incelenerek farklı ve benzer yönleri belirlenmiş ve değerlendirilmiştir. Araştırmada yer alan çalışmalar yıllara göre incelendiğinde en çok 2018 yılında yapıldığı belirlenmiştir. Araştırmaya dâhil olan çalışmaların 8’i yüksek lisans tezi 2’si doktora tezidir. Çalışmaların veri toplama araçları incelendiğinde en çok açık uçlu anketin, araştırma desenleri incelendiğinde en fazla durum çalışmasının kullanıldığı tespit edilmiştir. Çalışmaların veri analiz yöntemleri incelendiğinde en çok içerik analiz yöntemi kullanıldığı belirlenmiştir. Bununla birlikte ele alınan araştırmaların bulgularının metasentezi sonucunda iki ana ve tema sekiz alt tema oluşturulmuştur. Ana temalar küresel ısınmayla ilgili kavramsal anlama ve kavram kargaşası ile küresel ısınmaya yönelik önlemler, ekonomi ve gelecek kaygısına etkisi olarak belirlenmiştir. Birinci ana tema altında yer alan alt temalardan, küresel ısınmanın tanımı (KIT) temasının 3, küresel ısınmanın öğrenildiği kaynak (KIÖK) temasının 4, küresel ısınmayla ilgisi olmayan konularla ilişkilendirilmesi (KIİO) temasının 7, küresel ısınmanın sera etkisiyle (sera gazlarıyla) ilişkisi (KISE) temasının 3, küresel ısınmanın nedenleri ve sonuçları (KINS) temasının 7 çalışmada ele alındığı belirlenmiştir. İkinci alt tema altında yer alan küresel ısınmanın gelecekteki etkileri (KIGE) teması 5, küresel ısınma için ülke ve dünya bazında alınması gereken önlemler (KIGÖ) teması 6, küresel ısınmanın ekonomi üzerine etkisi (KIEE) teması ise bir tezde incelenmiştir. Oluşturulan temalar her tez için ayrı ayrı incelenmiştir. Çalışmalarda televizyon, okul ve sosyal medyanın küresel ısınmanın öğrenilmesinde etkili olduğu saptanmıştır. Çalışma gruplarının küresel ısınmayla sera etkisi arasında doğru neden sonuç ilişkisi kurulamadığı küresel ısınma, sera etkisi ve sera gazları konularında bilgi eksikliği olduğu belirlenmiştir. İncelenen tezlerde daha somut ve kanıtsal bir şekilde anlatımın öğrencilerin konuya olan ilgilerini artıracağı ve kavramsal anlamalarını kolaylaştıracağı sonucuna varılmıştır. Çalışma gruplarının yanlış bilgilere sahip olsalar da küresel ısınmanın dünya ve ülkemiz için zararlı olduğunun farkında oldukları ve bunun için endişe duydukları ortaya konulmuştur. Tezlerde önlem olarak küresel ısınmaya karşı, hem bireysel hem de ülkeler bazında önlemler alınması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencileri küresel ısınma konusunda doğru bilgilendirmek için makale, belgesel, dergi, haber, gazete gibi farklı bilgi kaynaklarına yönlendirmek oldukça önem taşımaktadır. Ayrıca çalışmaların sadece birinde küresel ısınmanın ekonomiye etkisi incelenmiştir. Daha sonra yapılacak olan küresel ısınma konulu çalışmalarda, küresel ısınmanın ekonomiye olan etkisinin incelenmesi önerilmiştir.
Anahtar Kelimeler : Meta-sentez, Küresel ısınma, Çevre eğitim