Kızılırmak havzasında balık yetiştiriciliği yapılan 5 baraj gölünün trofik durumunun değerlendirmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Duygu TOKGÖZ YAYAN

Danışman: Aysel Çağlan Günal

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu çalışmanın maksadı; Türkiye’deki 25 su havzası arasında ikinci büyük havza olan Kızılırmak Havzasında Kızılırmak Nehri üzerinde kurulmuş, ağ kafeslerde balık yetiştiriciliği yapılan İmranlı, Yamula, Bayramhacılı, Hirfanlı ve Derbent Baraj Göllerinde Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından mevsimsel olarak 2017-2018 yılları arasında izleme çalışması yapılmış trofik durum parametreleri ölçüm sonuçlarından istifade edilerek bu baraj göllerinin trofik durumunu ortaya koymaktır. Söz konusu baraj göllerinin trofik durumunu belirlemek için Carlson Trofik Durum İndeksi (1977) kullanılmıştır. Carlson Trofik Durum İndeksine (1977) göre yapılan değerlendirmede Yamula Baraj Gölü oligotrofik, İmranlı, Hirfanlı ve Derbent Baraj Gölleri trofik durumu mezotrofik, Bayramhacılı Baraj Gölünün trofik durumu ise ötrofik olarak değerlendirilmiştir. Trofik durum indikatör parametreleri TSI(TP) > TSI(SD) >TSI(CHL-A) Şeklinde sıralanmakta olup bu durum algal olmayan bulanıklaşmaya ve fosfor besin elementinin sucul ortamda azalan berraklığa bağlı olarak fitoplanktonlar tarafından kullanılamadığı koşulları göstermektedir. Diğer taraftan, ölçüm yapılan aylara göre ağırlıklı olarak sınırlayıcı besin elementi İmranlı ve Hirfanlı Baraj Göllerinde azot, Yamula, Bayramhacılı ve Derbent Baraj Göllerinde ise fosfordur. Balık yetiştiriciliği yapılan Yamula Barajı oligotrofik iken diğer çalışma yapılan baraj göllerinin mezotrofik ve hipertrofik sınıfta olması yetiştiricilikle ötrofik koşullar arasında ilişki olduğuna dair kesin bir kanıt sunmamaktadır. Ancak, bu konuda daha kapsamlı veri setine ihtiyaç bulunmaktadır. Baraj göllerinin yönetiminde fosfor ile birlikte azot besin elementinin kontrolüne yönelik çalışmalar yapılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler : Balık yetiştiriciliği, sınırlayıcı besin elementleri, su kalitesi, ötrofikasyon, trofik durum indeksi