FARKLI ODA SICAKLIKLARINDA UZUN SÜRE EGZERSİZ YAPTIRILAN RATLARDA MELATONİN VE ISI STRESİNİN SERBEST RADİKAL VE ANTİOKSİDAN DÜZEYLERİNE ETKİSİ


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Erdinç ŞIKTAR

Danışman: MEHMET GÜNAY

Özet:

Bu çalışma, farklı oda sıcaklıklarında uzun süre egzersiz yaptırılan ratlarda melatolinin ve çevresel (soğuk-sıcak) stresinin serbest radikal ve antioksidan düzeylerine etkisini araştırmak amacıyla yapıldı. Araştırma, 48 adet, 250-300g ağırlığında 4–6 aylık Spraque Dawley erkek rat üzerinde gerçekleştirildi. Çalışmada ratlar eşit sayıda 8 gruba ayrıldı: Grup 1: 10oC±2 E (10oC Laboratuvar ortamında treadmilde kronik egzersiz yaptırılan grup, n=6). Grup 2: 23oC±2 E (23oC Laboratuvar ortamında treadmilde kronik egzersiz yaptırılan grup, n=6). Grup 3: 37oC±2 E (37oC Laboratuvar ortamında treadmilde kronik egzersiz yaptırılan grup, n=6) Grup 4: 10oC±2 ME (10oC Laboratuvar ortamında Melatonin uygulanan treadmilde kronik egzersiz yaptırılan grup, n=6) Grup 5: 23oC±2 ME (23oC Laboratuvar ortamında Melatonin uygulanan treadmilde kronik egzersiz yaptırılan grup, n=6) Grup 6: 37oC±2 ME (37oC Laboratuvar ortamında Melatonin uygulanan treadmilde kronik egzersiz yaptırılan grup, n=6) Grup 7: 23oC±2 MS (23oC Melatonin uygulanan egzersiz yaptırılmayan sedanter grup, n=6). Grup 8: 23oC±2 S (23oC Uygulama yapılmayan sedanter grup (n=6) hiç bir uygulamanın yapılmadığı kontrol grubu. Çalışmada melatonin gruplarına egzersizden önce 4 hafta süre ile gün/kg.5 mg intraperitoneal (i.p) yolla melatonin verildi. Egzersiz ve melatonin uygulanan egzersiz gruplarına başlangıçda ratların uyum sağlaması için 7 gün boyunca 10–15 dakika 78 süreyle 23oC oda sıcaklığında treadmilde egzersiz yaptırıldıktan sonra 10oC, 23oC, 37oC, egzersiz ve melatonin egzersiz grupları 4 hafta haftada 6 gün kademeli yüklenme antrenmanı programının bitiminden sonra, melatonin kontrol grubu melatonin uygulandıktan 1–1,5 sonra, sedanter grup ise hiç bir uygulama yapılmadan 5–7 ml kan alındı. Alınan kan örnekleri de spektrofotometre (SOD, GR, POD ve CAT) ve HPLC (MDA) yöntemleriyle tayinleri gerçekleştirildi. Çalışmanın istatistiksel analizinde Anova, Duncan ve t-testi kullanıldı. 10oC egzersiz grubunda GR düzeyi 10oC melatonin grubuna göre önemli şekilde büyüktür (P<0,05). 23oC egzersiz grubunun ölçülen serum MDA, GR düzeyleri 23oC melatonin uygulanan egzersiz grubuna göre önemli derecede büyüktür (P<0,05). 37 oC egzersiz grubunun serum MDA düzeyleri, 37oC melatonin egzersiz grubuna göre önemli derecede küçüktür (P<0,05). 23 ve 37oC egzersiz grubunun serum SOD düzeyleri aynı iken, her iki grubun SOD düzeyi 10oC egzersiz grubundan önemli derecede küçüktür (P<0,001). Egzersiz yaptırılmayan kontrol grubu ile egzersiz yaptırılmayıp melatonin verilen kontrol grubunda SOD değeri ise anlamlı şekilde fark göstermiştir (P<0,001). Çalışmanın sonucunda elde edilen bulgular göre farklı sıcaklıklarda ki egzersizde, oksidadif stresin en fazla hipotermik ortamda oluştuğu, hipotermik ve hipertermik ortamda melatoninin oksidadif stresi engellemediği ancak normal oda sıcaklığında antioksidan sistemi aktive ederek serbest radikal üretimini azalttığı görülmüştür.