Online Anne Öğretimiyle Sunulan Eş Zamanlı İpucuyla Öğretimin, Okul Öncesi Görmeyen Çocukların Bağımsız Hareket Becerilerini Kazanmalarında Etkililiği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, GÖRME ENGELLİLERİN EĞİTİMİ BİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FATMA POLAT

Danışman: Banu Altunay

Özet:

Yapılan araştırmada görme yetersizliği olan okul öncesi çocuklara online anne öğretimi aracılığıyla sunulan eş zamanlı ipucu ile öğretimin, çocukların bağımsız hareket becerilerini kazanmalarında etkililiğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda tek-denekli araştırma modellerinden yoklama evreli davranışlar arası çoklu yoklama modeli, araştırma modeli olarak tercih edilmiştir. Araştırma, görme yetersizliğinden etkilenmiş okul öncesi çağda olan iki çocuk ve bu çocukların anneleri ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya dâhil edilen anneler daha önce sistematik olarak bir beceri öğretimi gerçekleştirmemiş ve eş zamanlı ipucuyla öğretim yöntemine ilişkin bir öğretim almamış bireyler arasından seçilmiştir. Çalışmanın öğretim, yoklama ve izleme oturumları çocukların kendi evlerinde gerçekleştirilmiştir. Annelerin beceri ve yöntem öğretimleri araştırmacı tarafından annelerin uygun oldukları zaman dilimlerinde online olarak bağlantı kurularak gerçekleştirilmiştir. Araştırmada annelerin eşzamanlı ipucu yöntemi ile bağımsız hareket becerileri öğretimine yönelik olarak uygulama güvenirliği verileri toplanmıştır. Bunun yanında araştırmada anneler tarafından çocuklarının bağımsız hareket becerilerinde sergiledikleri performanslara yönelik olarak etkililik verileri düzenlenmiştir. Ayrıca araştırmada annelerden ve babalardan elde edilen sosyal geçerlik verilerine yer verilmiştir. Araştırma sonucunda araştırmaya katılım gösteren deneklerin annelerinden elde edilen veriler doğrultusunda; anneler tarafından eşzamanlı ipucu yöntemi ile öğretimin yüksek kol korunma tekniği ile yürüme, elle duvar takibi yaparak yürüme ve alçak kol korunma tekniği ile yürüme becerilerinin öğretiminde etkili olduğu saptanmıştır. Araştırmada

vii

annelerin uygulama oturumlarının ardından 7., 14. ve 21. günlerde eşzamanlı ipucu yöntemi ile çalışmada yer alan bağımsız hareket becerilerinin öğretiminin çocuklar tarafından sürdürüldüğü sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuca göre araştırmada öğretimi hedeflenen bağımsız hareket becerileri öğretiminin tam olarak gerçekleştiği söylenebilir. Yine çalışmada çocukların evlerinin farklı odalarında, bahçe ve sokakta genelleme oturumları gerçekleştirilmiştir. Genelleme sonucuna göre çocukların öğrendikleri bağımsız hareket becerilerini farklı ortamlara da genelleyebildikleri görülmüştür. Yapılan çalışmanın sonuçları göz önünde bulundurularak, farklı bağımsız hareket becerilerinin eş zamanlı ipucu yöntemi ile öğretimine yönelik uygulamalı çalışmaların online olarak yapılabileceği önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler : Görme engelli çocuklar, eş zamanlı ipucu ile öğretim, bağımsız hareket becerileri, anne öğretimi.