Döner kanat uçuşlarında düşük görüş şartları: Çok ölçütlü karar verme yöntemiyle en uygun gece görüş gözlüğü tespitine yönelik bir çalışma


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İsmail GEVREK

Danışman: Metin Gürü

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu tez, düşük yoğunluklu ışık ve sınırlı görüşün pilot performansına etkilerini inceleyen iki çalışmayı kapsamaktadır. İlk çalışma, özellikle helikopter pilotlarının düşük yoğunluklu ışık ve sınırlı görüş koşullarında mesafe tahmininde yaşadıkları zorlukları vurgulamaktadır. Pilotların manevralar sırasında doğru mesafe tahminleri yapması hayati önem taşımaktadır. İkinci araştırma, gece görüş gözlüğü (GGG) kullanımına ilişkin bir karar verme problemine odaklanmaktadır. Bu çalışmada, doğal afetlerde çalışmış uzman pilotlar, derinlik algısı ve kontrast gibi nitel kriterlere göre GGG'leri değerlendirmek üzere seçilmiş ve bu kriterlerin önem sırası AHP yöntemi ile belirlenmiştir. TOPSIS, ELECTRE, VIKOR ve SMAA-2 yöntemleri kullanılarak yapılan değerlendirmeler, beyaz fosfor ekranlı GGG'ler ve hafif GGG'lerin en uygun alternatifler olduğunu göstermiştir. Her iki çalışma da düşük görüş koşullarının ve GGG kullanımının pilotların mesafe tahmini ve karar alma süreçleri üzerindeki etkilerini incelemektedir. Çok kriterli karar verme yöntemlerinin GGG tasarımlarında sistematik bir rehberlik aracı olarak kullanılabileceğini değerlendirilmektedir. Bu çalışma ile, pilot görevlerinde karar alma süreçlerini optimize ederek ve güvenli uçuş koşullarını sağlamak açısından önemli olduğu sonucuna varılabilmektedir.

Anahtar Kelimeler : Gece görüş gözlüğü, çok kriterli karar verme, kısıtlı görüş