Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Öğrenci: FİGEN ATAK
Danışman: BERRİN IŞIK
Özet:Günümüzde cerrahi ya da tetkik ve tedaviler sırasında giderek artan sayıda anestezi uygulaması yapılmaktadır. Kognitif fonksiyonları geçici olarak baskıladığı düşünülen anesteziden beyin fonksiyonlarının ne şekilde ve hangi sürede etkilendiği ise yeterince açık değildir. Ketamin intavenöz veya intramusküler olarak uygulanan genel anestezi ajanıdır. Ketamin santral sinir sisteminde dissosiyatif anestezi denilen, hasta ile iletişimin kurulamadığı ancak hastanın uyanık gibi görülebildiği, ağrılı uyarandan bağımsız iskelet kas hareketleri ve tonusun olduğu, hastanın amnezik ve derin analjezik etki altında olduğu kateleptik bir duruma neden olmaktadır. Bu deneysel araştırmada gebe ratlara fetal santral sinir sisteminin gelişiminin olduğu dönemde ketamin anestezisi verilerek yavru ratların kognitif fonksiyonlarında gerileme olup olmadığı RAM testi ile değerlendirildi. RAM testi uygulamasından sonra yavru ratların beyin doku örnekleri histopatoljik olarak nöron hasarı ve apoptozis yönünden değerlendirildi. Ratlar her grupta 2 şer gebe rat olmak üzere 3 gruba ayrıldı. Grup 1 Gebe Kontrol grubu (n=2): Bu gruptaki gebe ratlara 1. rata bir kez yalnızca serum fizyolojik (SF) intramuskuler (im) olarak uygulandı. 2. rata birer gün ara ile 3 kez tekrarlayan SF im uygulandı. Grup 2 Gebe Ketamin tek gün tekrarlayan doz grubu (TK) (n=2): Bu gruptaki gebe ratlara aynı gün içinde tek doz ketamin 50 mg.kg-1 im olarak uygulandı ve 2 saat derlenmesi beklenerek tekrar ketamin uygulandı ve bu döngü 3 kez tekrarlandı. Grup 3 Gebe Ketamin farklı günlerde tekrarlayan doz grubu (ÇK) (n=2): Bu gruptaki ratlara pazartesi çarşamba cuma olmak üzere birer gün ara ile ve günde 2 saat derlenmeleri beklenerek 3 kez ketamin 50 mg.kg-1 uygulandı. Çalışmaya alınan ratların ağırlıkları üç ölçüm zamanında da gruplar arasında anlamlı olarak farklı bulundu. Ağırlıklar Grup ÇK da grup K ya göre anlamlı olarak yüksek bulundu (p=0.001, p=0.005, p=0.002, sırasıyla). Cinsiyet gruplar arasında benzerdi (p>0.05). Doğum sonrası 21 gün beklendikten sonra; ilk ve ikinci gün ölçümlerinde giriş-çıkışlar gruplar arasında benzer bulundu. Üçüncü gün üçüncü saat ölçümlerinde kontrol grubuna göre TK grubunda giriş-çıkışlar belirgin olarak artmış olarak tespit edildi (p=0.011). Doğum sonrası 21 gün beklendikten sonra; ilk gün ölçümlerinde 15 saniyenin altında olan giriş-çıkışlar gruplar arasında benzer bulundu. İkinci gün ikinci saat ölçümlerinde kontrol grubuna göre TK grubunda 15 saniyenin altında giriş-çıkışlar belirgin olarak artmış olarak tespit edildi (p=0.03). Üçüncü gün üçüncü saat ölçümlerinde kontrol grubuna göre TK grubunda 15 saniyenin altında giriş-çıkışlar belirgin olarak artmış olarak tespit edildi (p=0.007). Işık mikroskopik değerlendirmede özellikle talamus, bazal ganglionlar ve hipokampüste cornu ammoniste nöron kaybı, nöron zedelenme bulguları, gliozis, iskemi bulgusu görülmemiştir. Nöron zedelenme bulguları olarak; sitoplazmik şişme, vakuolizasyon, kromatolizis ve yapısal bozukluğa (displastik görünüme)saptanmamıştır. TUNEL yöntemi ile pozitif hücre indeksi 10 büyük büyütmede apoptotik hücreye rastlanmamıştır.