Prens Sabahaddin ve Ziya Gökalp'in eğitim görüşlerinin karşılıklı olarak incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Öğrenci: EMİNE ÖZTÜRK

Danışman: ŞAKİR BERBER

Özet:

Prens Sabahaddin ve Ziya Gökalp, 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başında yaşamış iki düşünce adamıdır. Prens Sabahaddin, Anglo-Sakson tipi bireyci eğitimi savunurken, Ziya Gökalp gücünü millî kültürden alan çağdaş bir eğitimi savunmaktadır. Bu çalışmada Prens Sabahaddin ve Ziya Gökalp'in, eğitim görüşleri ayrı ayrı ele alınmış ve sonrasında çeşitli açılardan karşılaştırılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde; araştırmanın amacı, önemi, sınırlılıkları, konuyla ilgili daha önce yapılmış çalışmalar ve araştırmanın yöntemi açıklanmıştır. İkinci bölümde; Prens Sabahaddin ve Ziya Gökalp'in yaşam öyküleri, yaşamış oldukları tarihsel dönem, ideolojik görüşleri ve eserleri açıklanmıştır. Üçüncü bölümde; Prens Sabahaddin'in ilm-i içtimâ, adem-i merkeziyet, toplumsal yapı ve toplumsal yapının entelektüel birikim, eğitim ve dinle ilişkisine dair görüşleri açıklanırken; Ziya Gökalp'in hars-medeniyet dikatomisi ve çağdaşlaşma, millet ve millî mefkûre, dil, din, ahlâk, millî dayanışma, aile ve kadın, sanat ve estetik ile iktisat görüşleri, varsa eğitimle bağlantısı kurularak açıklanmıştır. Dördüncü bölümde Prens Sabahaddin ve Ziya Gökalp'in eğitim görüşleri incelenmiştir. Prens Sabahaddin'in Osmanlı eğitim sisteminin içinde bulunduğu durumla ilgili tespitleri, eleştirileri ve getirdiği çözüm önerileri üzerinde durulurken; Ziya Gökalp'in millî eğitim, eğitim-öğretim, yaygın-örgün eğitim kavramları ve öğretim kademeleriyle ilgili görüşleri açıklanmıştır. Beşinci bölüm, Prens Sabahaddin ve Ziya Gökalp'in eğitim görüşlerinin benzerlikleri ve farklılıkları açısından karşılaştırıldığı bölümdür. Çalışmanın sonunda ise, her iki düşünürün de idealize ettiği toplum yapısına varılabilmesi için ortaya koyduğu farklı eğitim modelleri değerlendirilmiş ve araştırmadan çıkarılan genel sonuçlar açıklanmıştır.