Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kastamonu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DURSUN KEMAL BAYRAKTAR
Danışman: Haci İsmail Kesik
Özet:
Eko sistemde orman kaynakları hızla azalmakta ve ağaç malzeme en üst seviyede korunarak
daha geniş alanlarda kullanımının sağlanması zorunluluk haline gelmiştir. Bu yüzyılda, zarar
verici faktörleri değiştirerek ve ekosistemin evrimsel ortamının ekolojik yapısını daha doğal
koruma yöntemleriyle koruyarak, yeni koruma malzemeleri onarıcı ekolojinin temelini
oluşturmaktadır. Ahşap malzemenin gerek tarihi yapılarda ve gerekse çok çeşitli alanlarda
kullanılabilmesi için teknolojik, üst yüzey vb. çok çeşitli testlerin/analizlerin yapılması
gerekmektedir. Bu nedenlerle çalışma sürecinde dört odun türü Sarıçam (Pinus sylvestris L.),
Doğu Ladini odunu (Picea orientalis (L.) Link.), Kestane odunu (Castanea sativa Mill.), Meşe
odunu (Quercus petraea Lieble) tercih edilmiş ve doğal yaşlandırma (24 Aylık periyot) işlemi
öncesinde kondisyonlanan tüm deney örnekleri çeşitli basınçlarda (1; 2 ve 3 atü) aşındırma ile
yüzeyde ondülasyon oluşturarak; %5; %7 ve %9 çözelti derişimlerinde sodyum bikarbonat
(NaHCO3) ile vakumlu basınç yöntemi/emprenye işleminin gerçekleştirilmesinin ardından su
bazlı boya/vernik uygulaması yapılmıştır. Deney paneline yerleştirilen gerek kontrol ve
gerekse test örnekleri 24 aylık doğal yaşlandırma periyodunun akabinde üst yüzey işlem
testleri (renk, parlaklık), mekanik özelliklerden eğilme direnci, elastiklik modülü, basınç
direnci deneyleri gerçekleştirilmiştir. Deney sonuçlarına göre emprenye öncesi ve emprenye
sonrasında çözeltilerin pH ve yoğunluklarında değişme olmamıştır. Emprenye işlemi
uygulamasından sonra ahşap malzemede % tutunma miktarı (ahşabın toplam kuru ağırlığına
göre kalan katı madde miktarı) tutunma miktarının en yüksek olduğu ladin odununda %7 Sbc
3 atü (%32.46), tutunma miktarı en düşük meşe odunda %9 Sbc (%5.22) 1 atü’de
gerçekleşirken; kontrol örneklerinde ışıklılık (L*) değeri en yüksek sarıçam odununda (47.32),
en düşük meşede (39,84), test örneklerinde ışıklılık (L*) değeri en yüksek kestane odununda
(44.34), en düşük olarak meşede (39.84); kırmızı-yeşil renk (a*) değeri kontrol grubunda en
yüksek değer sarıçam odununda (10.37), en düşük kestane odununda (8.69), kırmızı-yeşil
renk (a*) değeri test örneklerinde en yüksek değer kestane odununda (7.11), en düşük ladin
odununda (6.62); sarı-mavi renk (b*) değeri kontrol örneklerinde en yüksek değer sarıçam
odununda (22.15), en düşük meşe odununda (17.21), sarı-mavi renk (b*) değeri test
örneklerinde en yüksek değer kestanede (14.28), en düşük meşe odununda (12.86); doğal
yaşlandırma periyodu (0-12 Ay Farkı) sonrası toplam renk değişim (∆E*) değeri en yüksek
sarıçam odununda (12.15), en düşük meşe odununda (8.09); doğal yaşlandırma periyodu
sonrası kontrol grubunda en yüksek parlaklık değeri ladinde (18.98), en düşük sarıçam
odununda (15.71); doğal yaşlandırma periyodu sonrası test örneklerinde en yüksek parlaklık değeri kestane odununda (8.32), en düşük sarıçam odununda (5.94) gerçekleşmiştir. Mekanik
özelliklerde en yüksek basınç direnci değeri meşe odununda 2 atü’de (87.61 N/mm2
), en düşük
ladin odununda 3 atü (31.17 N/mm2
); en yüksek elastiklik modülü değeri meşe odununda 1
atü’de (12809 N/mm2
), en düşük elastiklik modülü kestane odununda 3 atü (7893N/ mm2
);
eğilme direnci değeri en yüksek meşe’de (169.25 N/mm2
), en düşük ladin’de (123.66 N/mm2
)
gerçekleşmiştir. Odunun anatomik yapısı, tüm parametreler (aşındırma, emprenye, üst yüzey,
mekanik özellikler) üzerinde etkili olmuştur.