Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Seyhan ERDEM
Danışman: MUSTAFA NECMİ İLHAN
Özet:Bu çalışmada iyonizan radyasyon kaynaklarıyla çalışan sağlık çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği durumların değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma Ocak 2013 ve Şubat 2014 tarihleri arasında Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi nde iyonizan radyasyon kaynaklarıyla çalışan 114 sağlık çalışanına yapılmıştır. Katılanların %68,4 ü radyoloji teknikerleri, % 52,6 sı 31-40 yaş grubunda, % 71,1 i kadın, %55,5 i ön lisans mezunu, %68,4 ü evli, %51,8 i sigara, %79,8 i de alkol kullanmadığını bildirmiştir. Araştırmaya katılanların yaş ortalamaları 36 dır. İncelenenlerin %50,9 unun daha önce tanısı konmuş herhangi bir hastalığı bulunmakta,% 18,0 i halen kullanmakta olduğu herhangi bir ilaç olduğunu belirtmiş, 91,2 sinin araştırma sırasında herhangi bir yakınması bulunmakta, ortalama 11,01±7,4 ve ortanca 9,1(1-29) yıldır görev yaptıkları bölümde çalıştıklarını, %92,1 i günde 7 saat çalıştıklarını bildirmişlerdir. Görevlerine göre son bir yılda herhangi bir dönemde dozimetri ölçüm sonuçlarında limit aşımı bildirilme durumlarına bakıldığında; sağlık teknikerlerinin %17,1 inde, yakınması olanların % 20,5 inde doz aşımı vardır . Doz aşımı olanların %18,8 i, doz aşım bildirilmemiş olanların ise %81,2 si kişisel koruyucu donanım kullanmadıklarını belirtmişler, radyoloji teknikerlerinin %72,2 i, hemşirelerin ise %11,4 ü kan sayımı sonuçları referans aralıkları dışındadır. İstemsiz düşük yapanların %14,3 ünde, adet düzensizliği olanlarında %18,8 inde son bir yılda herhangi bir dönemde dozimetre ölçüm sonuçlarında limit aşımı bildirilmiştir. Yaş grupları ile iyonize radyasyon kaynakları ile toplam çalışma yılları arasında; görevlerine göre iyonize radyasyon kaynakları ile toplam çalışma yılları arasında ; İyonize radyasyon kaynakları ile toplam çalışma yılları ve doz aşımı arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). Kişisel koruyucu donanım kullananların %38,9 u ve istemsiz düşük yaptığını bildiren kadınların % 47,1 i 15 yıl ve daha uzun süre, tam kan sayımı normal olanların %33,3 ü 6-14 yıldır iyonize radyasyon kaynakları ile çalıştığını bildirmiştir.Tehlikeli iş yeri sınıfında yer alan hastanelerde görülmeyen diğer tehlike de radyasyondur. Radyasyonun etkilerinin hemen ortaya çıkmaması ve latent sürenin uzun olması bu bölümlerde çalışan sağlık çalışanlarının sağlık kontrollerinin yapılmasını, dozimetrelerinin zamanında gönderilmesini ve kişisel koruyucu kullanımını önemli kılmaktadır. İş sağlığı ve güvenliği açısından sağlık kontrollerinin düzenli olarak yapılması, iş yeri hekiminin değerlendirmesi, gerekli görüldüğünde ek tetkiklerin istenmesi ve verilerin saklanması ile sistematik bir bilgiye ulaşılacaktır. İyonizan radyasyonun etkilerini gözlemlemek için daha uzun yıllara ait verilere ve geçmişe dönük araştırmalara ihtiyaç vardır.