Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Öğrenci: BETÜL AYDIN
Danışman: LEYLA AÇIK
Özet:Bu çalışma kapsamında oktaklorosiklotetrafosfazen ile N-alkil-N-mono-ferrosenildiaminlerin reaksiyonu sonucu oluşan monoferrosenil-spirosiklotetrafosfazenlerin pirolidin, morfolin ve 1,4-dioksa-8-azaspiro[4,5]dekan (DASD) ile reaksiyona sokulması sonucu elde edilmiş tam substitüe ferrosenil siklotetrafosfazen bileşiklerinin çeşitli patojen mikroorganizmalar üzerindeki antimikrobiyal aktivitesi, antitüberküloz aktivitesi, antioksidan aktivitesi, L929 fibroblast ve DLD-1 kolon kanser hücre hatlarındaki sitotoksik aktivitesi ve plazmit DNA ile olan etkileşimi incelenmiştir. Bileşiklerin antimikrobiyal aktivitesi agar kuyu difüzyon yöntemi ile; antimikrobiyal etkisi görülen bileşiklerin minimal inhibitör konsantrasyon (MİK), minimal bakterisidal konsantrasyon (MBK) ve minimal fungisidal konsantrasyon (MFK) değerleri mikrodilüsyon yöntemi ile belirlenmiştir. Bileşiklerin çalışmada kullanılan maya suşlarına olan antimikrobiyal etkisinin bakterilere oranla daha yüksek olduğu ve pirolidin sübstitüenti taşıyan bileşiklerin daha etkili olduğu belirlenmiştir. Bileşiklerin Mycobacterium tuberculosis H37Rv referans suşuna karşı olan in vitro antitüberküloz aktivitesi agar proporsiyon yöntemi ile incelenmiş; pirolidin bağlı 1a-3a bileşiklerinin pirazinamid ve etambütolden daha etkili oldukları (3 μg/ml); DASD bağlı 2c bileşiğinin ise pirazinamid ilacından daha etkili olduğu (70 μg/ml) tespit edilmiştir. Antioksidan aktivitenin tayini için bileşiklerin DPPH serbest radikalini süpürücü etkisi incelenmiş ve bileşiklerin kullanılan konsantrasyonlarda (5000-1000 μM) ve kullanılan yöntem ile herhangi bir antioksidan aktiviteye sahip olmadığı belirlenmiştir. Çalışmada kullanılan fosfazenlerin L929 fibroblast ve DLD-1 kolon kanser hücre hatlarına konsantrasyona (200-12,5 μg/ml) bağlı olarak sitotoksik etki gösterdiği görülmüş; pirolidin sübstitüenti taşıyan bileşiklerin diğerlerine göre DLD-1 hücreleri üzerinde daha etkili olduğu belirlenmiştir. Bileşiklerin plazmit DNA ile olan etkileşimleri agaroz jel elektroforez yöntemi ile incelenmiş; DNA'ya bağlanma ve kesme şeklinde etki gösterdiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak çalışmada kullanılan bileşiklerden pirolidin sübstitüe bileşiklerin morfolin ve DASD sübstitüe bileşiklerden daha yüksek biyolojik aktiviteye sahip olduğu belirlenmiştir.