Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenen Kuzey Makedonyalıların Yazılı Anlatım Yanlışlarının İncelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ERGIN BAKI

Danışman: FAHRİ TEMİZYÜREK

Özet:

Bu araştırmanın amacı yabancı dil olarak Türkçe öğrenen Kuzey Makedonyalı öğrenicilerin yazılı anlatım yanlışlarının incelenmesidir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama modeli kullanılarak, nitel verilerin nicel analizleri yapılmıştır. 2018-2019 eğitim öğretim yılında Üsküp Yunus Emre Enstitüsünde temel (A1-A2) ve orta (B1-B2) düzeyde toplam 84 öğrencinin kompozisyon kâğıtları incelenmiştir. Çalışmanın örnekleminde A1’de 45, A2’de 15, B1 14 ve B2’de 10 öğrenici bulunmaktadır. Çalışma grubu 44 Makedon, 26 Arnavut ve 14 Boşnak’tan oluşmaktadır. Öğrenicilerin cinsiyet dağılımı 69 kadın ve 15 erkektir. Veri toplama araçları uzman görüşü alınarak hazırlanmıştır. Her seviye için üçer konu tespit edilerek toplamda 12 kompozisyon konusu seçilmiştir. Öğrenicilerin demografik bilgilerini elde etmek için yapılandırılmış görüşme formu uygulanmıştır. Görüşme formunda öğrencilerin adı soyadı, yaşı, cinsiyeti, milliyeti, ana dili, eğitim durumu çalışma durumu ve seviyesiyle ilgili kişisel bilgilerin doldurulması istenmiştir. Görüşme formunda ek olarak Türkçe ve yazma becerisiyle ilgili beş tane açık uçlu sorunun cevaplanması istenmiştir. Toplam 84 öğrenicinin kişisel bilgileri gizli tutularak Ö1, Ö2… şeklinde kodlanmıştır. Bu çalışmadaki veriler Sridhar’ın yanlış çözümleme tekniğine göre incelenmiştir. Görüşme formundan elde edilen veriler Nvivo 11 programı vi yardımıyla tasnif edilmiş ve kodlanmıştır. Bu bağlamda katılımcılardan elde edilen verilerle SPSS 23.0 istatistik programı yardımıyla frekans analizi, betimleyici istatistikler, bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda ses bilgisinde 269, şekil bilgisinde 598, söz diziminde 365, anlambiliminde 402, yazım ve imla kategorisinde 368 adet yanlış olmak üzere toplamda 2002 yanlış tespit edilmiştir. Yapılan yanlışların ses bilgisinde ünlü uyumlarında; şekil bilgisinde ad durum eklerinde; söz diziminde edat ve bağlaç kullanımında; anlambiliminde kelimelerin yanlış kullanımında; yazım ve imlada noktalama kategorisinde en fazla olduğu tespit edilmiştir. Verilerin nicel analizlerinde; katılımcıların cinsiyetine göre bağımsız örneklem t testi yapılmış ve istatistiksel olarak anlamlı bir sonuca ulaşılamamıştır. Değişkenlerin, katılımcıların yaş grupları, milliyet, eğitim durumları ve çalışma durumlarına göre tek yönlü varyans analizi (ANOVA) yapılmış ve istatistiksel olarak anlamlı bir sonuca ulaşılamamıştır. Seviyeler arasında A1-B2 ve B1-B2 seviyesindeki kişiler arasında anlamlı bir fark olduğu görülmüştür. Milletler arası gruplarda Makedon ve Arnavutlar arasında anlamlı bir fark olduğu görülmüştür. Türkçe seviyelerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymak için tek yönlü varyans analizi (ANOVA) yapılmıştır. Bu farklılığın A1 ve A2 seviyesindeki kişiler arasında anlamlı olduğu görülmüştür. Araştırmada tespit edilen yanlışlara yönelik çözüm önerileri sunulmuştur.