Zaman pencereli ürün karışımı modeli ve bir uygulama


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: YASEMİN ERTEKİN AKTAŞ

Danışman: BAHAR ÖZYÖRÜK

Özet:

İşletmelerde birden fazla ürün çeşidi aynı tesis ve makineleri kullanarak üretilmekte ve işletmeler en uygun ürün karması ile üretim yapmak zorundadırlar. Ürün karması belirlenirken tüm tesisi ve kapasite kısıtlarını, müşteri ihtiyaçlarını ve şirket stratejisini göz önüne alarak üretim planlarının yapılması gerekmektedir. Çalışmanın yapıldığı işletmede kurutulmuş meyve ve sebze üretilmektedir. Ürünler son üretim aşamasına kadar bozulabilmektedir. Bu tez kapsamında bu işletme için uygun bir üretim planını hazırlayacak zaman pencereli ürün karışımı modeli geliştirilmiş ve model belirli bir planlama dönemini dikkate alarak en uygun ürün karmasını karı maksimize edecek şekilde çözülmüştür. Mevsime göre değişen ürün çeşitleri ile ürün karması ve miktarını belirleme, şirketin doğrudan satış planını oluşturmakta, nakit akışı ve bütçe planlarını dolayısıyla ciro ve karını etkilemektedir. Bu modelin sonuçları ile işletme doğru ürün karmasını belirleyerek satış bölümünü yönlendirerek karını arttıracak, makine ve ekipman kapasitelerini optimum şekilde kullanacaktır. Model ele alınan planlama dönemi için 4 ürün, 8 aşamada, zaman kısıtları, makine ve işçilik kısıtlarını içermektedir. Model kısıtları ve çözüm incelenerek dar boğaz olan operasyon belirlenmiştir. Seçilen bu 4 ürün için ürünlerin işlem, taşıma, hazırlık sürelerinin iyileştirilmesinin karı doğrudan artıracağı ortaya konmuştur. İyileştirme çalışmaları için işletmeye “tesis yerleşimi”, “makine-ekipman yatırımı”, “eğitim” gibi ana başlıklarda projeler önerilmiştir. Önerilen projelerin uygulanması ile elde edilecek toplam karlar karşılaştırılmıştır. Yapılan literatür araştırmalarında görülmüştür ki, bozulabilen ürünlerle ilgili çalışmaların çoğunluğu üretim sonrasında dağıtım sistemi ve raf ömrüne odaklanmıştır. Bu tezde ise üretim sürecinde bozulabilir ürün özelliği gösteren, tamamlanmış ürünlerin ise bozulmadığı bir üretim sistemi için çalışma yapılarak literatüre katkı sağlanmıştır.